Nederland bezorgde zichzelf ongelofelijk probleem

Na een stroeve start tegen Polen (1-0 winst) bleek Italië (1-0 verlies) een maat te groot voor het Nederlands elftal. Oranje wist geen moment écht tegenstand te bieden aan de Zuid-Europeanen, en had dat voor een groot deel aan zichzelf te danken.

Het Nederlands elftal kieperde in een lege Johan Cruijff Arena van haar roze wolk af. De mannen van interim-bondscoach Dwight Lodeweges werden afgetroefd door een fitter en feller Italië, dat ‘maar ‘ met 1-0 won. Het tactische plan van Lodeweges verliep vooral in het eerste bedrijf alles behalve vloeiend, waardoor Italië gemakkelijk de wedstrijd kon domineren. 

Lange ballen op Memphis

Roberto Mancini, de Italiaanse bondscoach, had zijn huiswerk goed gedaan. De gasten zette het Nederlands elftal al vroeg onder druk en Oranje kreeg het niet voor elkaar om onder die pressie uit te spelen. Wat volgde was een regen van lange ballen op Memphis Depay, die tegenover Giorgio Chiellini en Leonardo Bonucci weinig in te brengen had. 

Naast de Italiaanse pressie, had de Oranje-defensie in de opbouw ook te weinig afspeelmogelijkheden om een fatsoenlijke aanval op te bouwen. Dat nekte Oranje vooral in de eerste helft, maar ook in het tweede bedrijf waren vloeiende aanvallen zeldzaam. Dat Nederland ook zichzelf dwong tot een lange bal, had te maken met de manier waarop het (aanvallende) middenveld acteerde. 

Te veel diepgang

De opbouw van Nederland verloopt vaak via de links- en rechtsback (Nathan Aké en Hans Hateboer) of via de controleurs op het middenveld (Marten de Roon en Frenkie de Jong). Deze mannen botsten daarna echter op een grote, witte muur van Italianen.

Dat wil echter niet zeggen dat Nederland geen ruimte kreeg om gevaarlijk te worden; Oranje benutte dat niet. Wanneer de backs of het controlerend middenveld de bal kreeg, zette Italië voorwaarts druk. Op dat moment gebeurde er iets bijzonders: Georginio Wijnaldum, die als hangende rechtsbuiten speelde, én aanvallende middenvelder Donny van de Beek gingen op dat moment beiden diep. 

Daardoor zorgden zij er niet alleen voor dat een kort combinatiespel, wat nodig is het compacte middenveld van de Italianen uit elkaar te spelen, onmogelijk werd; daarnaast liepen zij ook de ruimtes dicht (oranje vlak) waar de buitenspelers wél in konden duiken.
In de bovenstaande spelsituatie zetten de twee voorste Italiaanse spelers druk. Wanneer Wijnaldum zich op dat moment kort aanbiedt en de bal tussen de twee tegenstanders door, aangespeeld krijgt, kan hij Quincy Promes in een één-op-één krijgen met zijn directe tegenstander. Slaagt de actie van Promes, dan ligt de weg naar het vijandige doel open. 

Frenkie de Jong 

Om die reden kon ook Frenkie de Jong telkens gemakkelijk onder druk gezet worden door de Italianen. De middenvelder van Barcelona had constant (minimaal) twee tegenstanders in zijn nek hijgen op het moment dat hij de bal kreeg. Vaak was er één mogelijkheid voor de belangrijkste schakel in de opbouw van het Nederlands elftal: een tikkie terug. Via de centrale verdediging werden de backs aangespeeld, die dan geen korte afspeelmogelijkheden hadden om dat niemand van het aanvallende middenveld in de bal kwam. 

Op die manier gunde Nederland zijn tegenstander eigenlijk een gemakkelijke avond. Het ontbreken van wedstrijdritme speelde ongetwijfeld een rol, maar de manier waarop Oranje de bal weggaf was bijna bedroevend. Toch was het vooral die overvloed aan diepgaande Oranje-spelers die de Italianen kans gaf om hun kwaliteiten te tonen. 

Vliegende vleugels 

Doordat Lodeweges Wijnaldum én Van de Beek als centrale aanvallende middenvelders gebruikte, stond de laatste linie van Oranje erg compact opgesteld. Dat leverde vooral in de eerste helft problemen op over de linkerflank. Niet omdat het Nederlands elftal zo slecht ‘stond’, maar meer omdat Wijnaldum (wit omcirkelt) de gaten niet dicht kon lopen en Hans Hateboer dwong om te kiezen tussen zijn directe tegenstander en de opkomende linksback. 

Het Nederlands elftal moest daardoor ‘kantelen’, maar kon daarin het tempo van de Italianen niet bijbenen. Daardoor kon linksback Leonardo Spinazzola met een crosspass aangespeeld worden en voordat hij écht onder druk werd gezet een medespeler vinden. Doordat het Nederlands elftal op dat moment nog positioneel aan het corrigeren was, kon het ook niet anticiperen op de situatie. Daardoor was Oranje altijd één stap te laat om de bewegelijke Italianen, die dankbaar gebruik maakten van de ruimte die daardoor ontstond, af te stoppen.