Nederland staart zich Blind op Daley’s tekortkomingen

Daley Blind kreeg tijdens de wedstrijd tussen Nederland en Montenegro veel kritiek over zich heen. De ervaren Ajax-verdediger heeft de afgelopen weken moeite om zijn hoge niveau van de afgelopen jaren aan te tikken. Zijn manier van spelen is voor dit Oranje echter te belangrijk om hem zomaar te kunnen laten verdwijnen uit het elftal van bondscoach Louis van Gaal. 

Daley Blind is eigenlijk nooit onbetwist geweest als voetballer. De linkspoot heeft zijn sporen inmiddels lang en breed verdient in het internationale voetbal. Op het moment dat het even niet loopt bij de Amsterdammers of bij Oranje, is de ervaren verdediger annex verdedigende middenvelder vaak de eerste man die wordt aangewezen. Blind draait te traag, is in de sprintduels niet snel genoeg en kan enorm goed passen, maar lijdt daardoor ook veel balverlies. En misschien staren we ons daardoor al jaren Blind op Daley’s tekortkomingen, terwijl zijn kernkwaliteiten er ook tegen Montenegro voor zorgde dat Oranje niet veel eerder een tegentreffer om de oren kreeg. 

Daley Blind en Nederlands elftal

Blind keerde bij Ajax dit seizoen terug op zijn positie aan de linkerkant van de verdediging. Dat is, helemaal met de snelheidskwestie rondom Blind in het achterhoofd, een opmerkelijke keuze van Ajax-trainer Erik ten Hag. Normaliter speelde Blind in de linkerzone van de centrale verdediging, een plek waar bij Ajax nu Lisandro Martínez speelt. Daardoor schoof Blind een plekje naar links en verdween Tagliafico, die qua snelheid, intenciteit en aanvallend vermogen belangrijke voordelen heeft op de ervaren Nederlander, uit de basis.

In een ideale wereld heb je Blind inderdaad niet nodig als back. De Ajax-verdediger staat echter zowel bij zijn club als op het wedstrijdformulier van Louis van Gaal alsnog op de linkerflank geposteerd. Het spel van zowel Ajax als Oranje is gebaseerd op (extreem) hoge druk, vroege balveroveringen en anders opbouwen van achteruit. En juist in die drie facetten loont het vaak om een speler met de kwaliteiten van Blind op de verdedigende flanken te hebben. 

In het moderne voetbal zijn de backs eigenlijk halve aanvallers. Helemaal in het geval van het Nederlands elftal, Ajax en andere topclubs worden de vleugelverdedigers ingezet als achterlijnhalers en vroege-voorzet-gevers die de gehele flank voor hun rekening nemen. Het Nederlands elftal heeft met bijvoorbeeld Denzel Drumfries zo’n speler in de gelederen. Die speelstijl zorgt ervoor dat Blind voorlopig gegarandeerd lijkt van een plekje bij de eerste elf van het Nederlands elftal.
Dat heeft óók alles met zijn tekortkomingen te maken. 

Back to de vleugelverdedigerbasis

Van Gaal heeft het al eens gezegd: Nederland moet goed gaan ‘kantelen’ op het moment dat het team in de aanval is. Kantelen wil zeggen dat de spelers van de ene vleugel naar binnen trekken op het moment dat het spel zich aan de andere kant van het veld bevindt. Op die manier zorg je ervoor dat de ruimtes in het centrum beperkt blijven en het moeilijk wordt om de bal in één keer ‘over de hele’ naar de andere kant te geven zonder dat er een verdediger tussen kan komen. 

Wanneer je met een back speelt die beperkte snelheid heeft, verandert de rol ook. Blind zien we niet vaak richting de achterlijn van de tegenstander gaan. In de opbouw maakt de Ajacied het veld ook nauwelijks breed, maar zorgt Blind ervoor dat hij in het centrum aanspeelbaar is voor de opbouw. Gaat het spel verder, dan blijft Blind over het algemeen in die zone hangen, terwijl andere backs zich veel dieper op de flanken zouden posteren. 

Blind is een veel defensief ingesteldere back. Dat komt in eerste instantie door zijn tekortkomingen. Het ontbreken van de pure snelheid die nodig is om een buitenspeler af te stoppen, wordt door Blind gecompenseerd door slim positie kiezen. Blind trekt in defensief opzicht vaak naar binnen om het centrum met Stefan de Vrij en Virgil van Dijk te ondersteunen. Daardoor heeft Oranje in veel gevallen drie centrumverdedigers staan. Dat is belangrijk voor het aanvalsspel van de Oranje-mannen. Of beter gezegd: wanneer het aanvalsspel niet tot het gewenste resultaat leidt. In dat geval komen de tekortkomingen van Blind juist erg goed van pas. 

Frenkie de Jong

De belangrijkste reden dat Blind zich vaak in het centrum meldt op het moment dat andere backs de achterlijn halen, heet Frenkie de Jong. De middenvelder van FC Barcelona is in het systeem van Louis van Gaal de belangrijkste opbouwende kracht. Als verdedigende middenvelder kan hij de bal ophalen bij de centrale verdedigers, zich aanspeelbaar maken voor de backs, een linie overslaan en de aanvallers meteen aan spelen én met een individuele actie ervoor zorgen dat de organisatie van de tegenstander wegvalt. 

De Jong kan met deze vrijheid spelen omdat hij weet dat er drie man achter hem staan. Oranje speelt op dit moment in een 4-3-3-startformatie, tijdens de wedstrijd switcht de ploeg vaak naar een variant waar de drie centrale verdedigers ervoor zorgen dat een counter in de kiem gesmoord kan worden. Op het moment dat daar een type als Tyrell Malacia staat, loopt Oranje nóg meer risico om een tegenaanval te krijgen. En als je nagaat dat de Montenegrijnen al genoeg kansen en uitbraken kregen met Blind in de ploeg, is het misschien maar goed dat er gekozen is voor de Ajacied in plaats van bijvoorbeeld Tyrell Malacia. 

Ten minste: als je ervan uitgaat dat Frenkie de Jong de belangrijkste opbouwer blijft. Het spelen met een spelmaker voor de defensie heeft veel voordelen, het enige nadeel is dat de passlijnen vanuit deze positie in het veld gemakkelijk dichtgezet kunnen worden en je praktisch twee opkomende backs nodig hebt om de tegenstander onder blijvende druk te kunnen zetten. In dat geval was Oranje defensief veel kwetsbaarder geweest. 

Marten de Roon

Op het moment dat Nederland met vleugelspelers wil blijven voetballen én het wil een aanvallendere back op de plek van Blind, dan zal Van Gaal de samenstelling van het middenveld moeten aanpassen om de balans in het elftal te houden. Op het moment dat Blind uit het centrum wegvalt, dan zal Van Gaal Marten de Roon een basisplaats geven op het centrale middenveld. Daardoor neemt het voetballende vermogen van het middenrif van Oranje, dat met De Jong, Davy Klaassen en Georginio Wijnaldum meer technische en aanvallende bagage heeft dan defensieve zekerheid biedt, af en zal de focus in de opbouw veranderen van het verdedigende middenveld naar het centrale middenveld en de doorstroom naar de flanken. 

Daarnaast zal Van Gaal zich afvragen waar er tegen Noorwegen – en op het WK – meer behoefte aan is: defensieve zekerheid en aanvallende backs (De Roon zes), voetballend vermogen en creativiteit (Frenkie op zes) of uiteindelijk toch weer die dekselse 5-3-2-opstelling waar Van Gaal op terug blijft vallen. In dat geval maakt het niet uit of je Malacia of Blind op de flanken hebt staan: met drie verdedigers is de defensieve zekerheid altijd groter dan dat het op dit moment is.

Maakt Daley Blind zijn fouten goed tegen Noorwegen met een doelpunt? De odd is 8.50!