PSV-start Veerman verpest door Schmidt

Joey Veerman maakte deze winter zijn gewenste transfer naar PSV. De verdedigende middenvelder is er in zijn eerste weken in Eindhoven nog niet in gelukt om een basisplek te veroveren. Afgaande op de woorden van Schmidt, die na de overwinning op Vitesse (5-0) de veren in de reet stak van het duo Ibrahim Sangaré – Erick Gutierrez, én het spelersprofiel van Veerman zal de man van zes miljoen euro het komende halfjaar vooral als aanpassingsperiode bij een topclub moet gaan zien. 

De transfer van Joey Veerman was een welkome strijd in een periode zonder Eredivisie-voetbal. Ajax had al jaren sluimerende interesse voor de spelmaker van Heerenveen. AZ deed afgelopen zomer een serieuze poging om de oud-speler van FC Volendam naar Alkmaar te halen, maar die onderhandelingen klapten door de hoge vraagprijs van de Friezen. Zodoende bleef Veerman in de eerste seizoenshelft van dit voetbaljaar nog verbonden aan sc Heerenveen. 

Joey Veerman

Aan het begin van de winterse transferperiode werd al snel duidelijk dat de middenvelder onhoudbaar werd. Feyenoord meldde zich tot twee keer toe met een miljoenenbod dat net zo vaak werd afgewezen door de andere Eredivisionist. Uiteindelijk ging PSV er met de zak met knikkers vandoor. De Eindhovenaren, die door hun sterkere financiële positie een beter bod konden uitbrengen, gingen uiteindelijk aan de haal met de gewilde creatieve middenvelder. Daarmee had Veerman zijn droomtransfer eindelijk te pakken, ook al is PSV op dit moment nog niet de club waar een speler met zijn kwaliteiten optimaal kan renderen. Dat komt in de eerste plaats omdat PSV veel redenen had om Veerman deze winter te halen, maar dat trainer Roger Schmidt daar in ieder geval géén van was. 

De Duitse oefenmeester maakte in het half jaar dat hij beschikking had over Davy Pröpper bar weinig gebruik van de inmiddels gestopte middenvelder. De speelstijlen van de oud-middenvelder van Vitesse, PSV en Brighton & Hove Albion en Veerman komen in zekere zin wel overeen en daarom is het niet gek dat de coach na afloop van de gewonnen wedstrijd tegen Vitesse zijn voorkeur uitsprak voor het duo Ibrahim Sangaré en Erick Gutierrez. Dat een trainer die in anderhalf seizoen tijd vooral scoorde met zijn interviews en gedrag in plaats van de resultaten op het veld het ziet zitten in een speler die tijdens zijn periode bij PSV het gras van het Philips Stadion eigenlijk niet eens kende, is veelzeggend. Dat Schmidt de voorkeur blijft geven aan de Mexicaan, is in de ‘gedachten Schmidt’ echter doodnormaal. 

De Duitse trainer gaf het al aan: de twee verdedigende middenvelders zijn het fundament van zijn elftal. Deze moeten ervoor zorgen dat de aanvallers, in welke formatie PSV ook speelt, hun gang moeten kunnen gaan. Spelers zoals Noni Madueke, Mario Götze en Cody Gakpo kunnen veel risico in hun spel leggen omdat Schmidt zijn twee verdedigende middenveld erop instelt dat zij zo veel mogelijk countermogelijkheden afschermen zonder de bal. Dat levert PSV in bepaalde veel voordelen op, maar Veerman één heel belangrijk nadeel. 

Erick Gutierrez

Voordat Veerman bij PSV tekende, was er al een heel proces gaande rondom het fundament van het PSV van Schmidt. In zijn eerste jaar koos de Duitser ervoor om met Pablo Rosario naast Sangaré te spelen. Daarmee hield Schmidt eigenlijk vast aan zijn geloof: twee brekers op het middenveld zorgen ervoor dat je goed druk kan zetten op het moment dat er balverlies geleden wordt en je hebt altijd twee sterke stokken achter de deur die ervoor zorgen dat er geen grote gaten in het centrum en/of aan de zijkant van het veld vallen. Aan het begin van dit seizoen kwam daar al meer voetbal in toen Marco van Ginkel naast Sangaré plaatsnam op het controlerende middenveld en Pröpper werd weggeplukt uit Engeland om de coach ook van de nodige keuzevariatie te voorzien. 

Dat uiteindelijk Gutierrez de concurrentiestrijd wint, en ook blijft winnen ondanks de aanwezigheid van Veerman, komt in eerste instantie omdat de Mexicaan een soort ‘tussenmaatje’ van Van Ginkel, Veerman én Sangaré is. Het belangrijkste principe voor het verdedigende middenveld is bij Schmidt nog steeds defensieve zekerheid. Met Gutierrez heeft de Duitse trainer dat, helemaal als je dat vergelijkt met de cijfers die Veerman kan overleggen. Je zou kunnen stellen dat Gutierrez een soort ‘tussenmaatje’ is als je het vergelijkt met Van Ginkel en Veerman. Dat is dus vooral voor de jongste miljoenenaanwinst van PSV iets waar hij de komende maanden mee zal moeten dealen. 

Op basis van tackles en persoonlijke duels delft de Nederlander het onderspit tegen de Mexicaan. Guti is per negentig minuten goed voor gemiddeld vier tackles per wedstrijd, waarvan hij er 2,6 per negentig minuten wint (67,5%). Dat zijn gemiddelden waar Veerman bij zowel sc Heerenveen als in zijn eerste wedstrijden bij PSV niet aan komt. In Friesland was Veerman goed voor 3,1 tackles per wedstrijd. Daarvan waren er 1,8 (58%) succesvol. Bij PSV wordt Veerman door te tactiek van Schmidt al gedwongen tot meer verdedigend werk (gemiddeld 4,2 tackles per negentig minuten), maar doet hij dat wel net zo zuiver als in zijn Heerenveentijd (58%, gemiddeld 2,3 per negentig minuten). Als je gaat kijken naar de defensieve kwaliteiten die Veerman wél heeft, dan kom je ook automatisch uit bij het grote probleem van een type Veerman in combinatie met een type trainer zoals Schmidt. 

Davy Pröpper

Pröpper, maar ook Mohamed Ihattaren, liep eerder tegen dat probleem aan. Schmidt is een trainer die in balbezit zo snel mogelijk naar de goal van de tegenstander wil (route één-voetbal) en bij balverlies deze ook weer zo snel mogelijk weer veroveren. Om dat eerste met het tweede te kunnen combineren, moet PSV het speelveld klein houden en daardoor valt er een belangrijk onderdeel van het spel van Pröpper, en dus ook van Veerman, in het niet. Voor Schmidt zijn de defensieve kwaliteiten op het verdedigende middenveld nu eenmaal belangrijker dan de offensieve kwaliteiten. Er is echter één defensieve kwaliteit waarin Veerman uitblinkt ten opzichte van Gutierrez: intercepties. Het verschil tussen de Nederlander (1,9 per negentig minuten) en de Mexicaan (1,5 per negentig minuten) is minimaal, maar het gekozen PSV-systeem zorgt ervoor dat de mogelijkheden voor Veerman ná die interceptie beperkt zijn. 

Bij Heerenveen was Veerman goed voor gemiddeld 2,5 belangrijke passes per negentig minuten, bij PSV ligt dat in zijn eerste vier wedstrijden op gemiddeld 1,4 per negentig minuten voetbal. Het grootste verschil tussen deze twee statistieken is niet de hoeveelheid, maar de samenstelling van deze passes. In de eerste seizoenshelft bij sc Heerenveen gaf Veerman gemiddeld 1,4 belangrijke passes in de vorm van een lange bal, terwijl deze bij PSV helemaal ontbreken in zijn spel. Dat is in veel situaties ook onmogelijk bij de Eindhovenaren. Het speelveld van de Eindhovenaren is te klein voor een lange bal, de tegenstander staat vaak te compact en te ver teruggetrokken om een lange bal in de ruimte te kúnnen geven en omdat Veerman niet langer in zijn eentje in de zonde van de verdedigende middenvelder staat, zijn de afspeelmogelijkheden voor de 23-jarige middenvelder óók nog eens beperkt. 

Met andere woorden: precies dezelfde beperkingen waar Pröpper tegenaan in zijn eerste maanden sinds zijn terugkeer in Eindhoven. Dat Veerman net had getekend toen Pröpper aankondigde te stoppen met voetballen, wijst erop dat het geen toeval kan zijn dat PSV de bliksemtransfer van de sc Heerenveen-middenvelder afrondde. Dat de club Schmidt daarmee een speler geeft die miljoenen kostte en eigenlijk niet in zijn straatje past, is met het vertrek van de Duitser in het achterhoofd slechts een tijdelijk probleem. Sterker nog: dat PSV wel degelijk een ‘type Pröpper’ nodig acht in de selectie, zegt veel over de toekomstige trainerskeuze van de club. Of PSV nu een trainer krijgt die het team zoals Philip Cocu laat spelen of voor iemand gaat die een Peter Bosz-achtige speelstijl heeft: alleen Schmidt denkt er over na om een speler als Veerman buiten de basis te houden. Niet omdat de oud-middenvelder van Heerenveen niet goed genoeg is, maar PSV (nog) niet de trainer heeft gevonden die weet hoe je een verdedigend blok ook kan laten voetballen.

Wint PSV van Maccabi Tel Aviv? De odd is 1.68!