PSV titelfavoriet na momentopname Ajax

PSV deelde Ajax de eerste gevoelige tik van het seizoen uit. De Eindhovenaren wonnen in de Johan Cruijff Arena (0-4) met afgetekende cijfers van de belangrijkste titelconcurrent dit seizoen. Ajax speelde dan wel de eerste ‘echte’ wedstrijd van het seizoen, PSV hield de landskampioen betrekkelijk gemakkelijk van zich af. 

PSV en Ajax lijken dit seizoen met z’n tweeën (opnieuw) uit te maken wie er landskampioen van Nederland gaat worden. De twee grootmachten van de Eredivisie vochten tijdens de klassieke seizoenopening om de Johan Cruijff Schaal. Ajax speelde dan wel in de eigen Johan Cruijff ArenA, PSV maakte lange tijd de dienst uit op het veld. Ja, dat werd mede mogelijk gemaakt door een oliedomme overtreding van Nicolas Tagliafico, die na 40 minuten met rood van het veld moest. Ook vóór dat moment was PSV veruit de betere ploeg, terwijl Ajax vooral in balbezit was en na een vroege achterstand eigenlijk het veldoverwicht had. En ja: nog steeds was PSV beter. 

Ajax – PSV, Johan Cruijff Schaal

Het grootste verschil tussen Ajax – PSV van afgelopen zaterdag in vergelijking met de wedstrijden van vorig voetbaljaar is niet de startopstelling van de Eindhovenaren. Dat Roger Schmidt afscheid heeft genomen van zijn geliefde 1-4-2-2-2-systeem zorgt ervoor dat de Eindhovenaren nu een mannetje extra hebben op het middenveld (in een 1-4-2-3-1-startopstelling). Dat merk je niet alleen in het onder druk zetten van de tegenstander (Götze speelt nu in de zone waar hij de passlijnen naar het centrale middenveld kan schermen terwijl de vleugelspelers van PSV de backs onder druk kunnen zetten) en dat zorgt voor meer stabiliteit in het elftal. Dat is echter niet het grootste verschil tussen de Amsterdammers en de Eindhovenaren: die oorzaak lag zaterdagavond bij de Amsterdammers. 

Vorige week vertelden we je over de manier waarop Ajax vorig seizoen voetbalde en de cruciale rol van Edson Álvarez daarin. De wedstrijd tegen PSV bewees eigenlijk dat een type Álvarez voor het systeem van Ajax in topwedstrijden onmisbaar is. Daley Blind en Ryan Gravenberch vormden het controlerende duo op het Ajax-middenveld en de snelle(re) Jurrien Timber en Lisandro Martínez speelden als duo in de centrale defensie. Daardoor bouwde Ten Hag extra snelheid in zijn centrale defensie om op het verdedigende middenveld het gemis van Álvarez op te vangen (Timber) en ervoor te zorgen dat er in defensief opzicht altijd een speler was die op snelheid de spits van de tegenstander kon kloppen (Martínez). 

Met Blind in plaats van Álvarez leverde de Amsterdammers op één cruciaal aspect kwaliteit in. Álvarez mag dan in voetballend opzicht niet met de rest van de ploeg meekunnen, het omgekeerde geldt voor de defensieve kwaliteiten van de Mexicaan op zijn positie bij Ajax. De verdedigende middenvelder van Ajax is, helemaal in topwedstrijden zoals tegen PSV en andere topclubs en in Europese duels, in defensief opzicht de belangrijkste speler van de Amsterdammers. Op het moment dat Ten Hag géén beroep kan doen op de Mexicaan, levert de ploeg automatisch defensieve kwaliteit in op de positie in het veld waar de omschakeling van de tegenstander tot stand komt. 

Noni Madueke

Daar profiteerde PSV eigenlijk na een paar minuten al van. De Eindhovenaren maakten eigenlijk de hele wedstrijd gebruik van de ruimte die er ontstond door de afwezigheid van Alvarez in het centrum van het middenveld, waardoor één van de middenvelders van PSV meer ruimte kreeg dan normaal, en dus ook gemakkelijker het spel van het centrum naar de flanken kon verleggen. De Amsterdammers hadden daar geen antwoord op. Ajax laat door het aanvallende systeem sowieso meer ruimte vallen tussen de centrale verdedigers en de vleugelverdedigers, die nog steeds hoog opgesteld staan en als halve rechts- en linksbuiten spelen. Op het moment dat je dan defensieve kwaliteit inlevert op de positie van waar je deze ruimtes het gemakkelijkste kunt bespelen (vanuit de defensieve middenvelder-positie waar Alvarez normaal in de weg staat) geef je de tegenstander eigenlijk een vrijbrief voor counters. 

Tegen de ‘mindere goden’ in de Eredivisie zal dit waarschijnlijk niet zo’n groot probleem opleveren als tegen PSV. Noni Madueke bewees echter wel dat de Amsterdammers in topduels wel anders om zal moeten gaan met de defensieve zekerheid op de belangrijkste defensieve positie van het veld (verdedigende middenvelder). Daley Blind is opbouwend natuurlijk een grote vooruitgang als je het gaat vergelijken met Álvarez, maar de Oranje-international bewees ook op (lucht)duelkracht, positionering en het simpelweg ‘in de weg lopen’ niet in staat om de rol van Álvarez zo in te vullen dat de vleugelaanvallers van PSV in stelling gebracht konden worden door het (centrale) middenveld van de Eindhovenaren. Daardoor kon de ploeg van Schmidt profiteren van de bekende zwakke punten van Ajax (ruimtes op de flanken door de positionering van de backs en hoge defensieve lijn van Ajax) en had de ploeg in Noni Madueke een speler die bewees dat het hem niet veel meer uitmaakt of hij met links (sterkste been) of rechts moet afmaken. 

Titelkandidaat PSV

Natuurlijk zijn er talloze redenen te verzinnen waarom de 0-4 winstpartij van PSV geflatteerd was. De Eindhovenaren hebben al drie voorrondewedstrijden voor de Champions League in de benen, waardoor het al meer intensiteit heeft meegemaakt dan de Amsterdammers, die voor het eerst voor het ‘echie’ speelde dit seizoen. Desalniettemin kan je er niet omheen dat de Eindhovenaren nu al een enorme groei hebben doorgemaakt als je het vergelijkt met de wedstrijden tegen Ajax van vorig seizoen. Niet alleen op offensief gebied, de gemakkelijkere manier van druk zetten, de blakende vorm van Noni Madueke of het feit dat Mario Götze nu op zijn natuurlijke positie speelt. Vooral de teammentaliteit van de Eindhovenaren is één van de belangrijkste redenen dat er een spannende titelstrijd op komst is. 

Na deze momentopname kun je zelfs stellen dat PSV nu de grote titelfavoriet is. In de tweede fase van de eerste helft hadden de Eindhovenaren het moeilijk en kwamen zij niet onder de druk van Ajax uit, maar lukte het de defensie van PSV ook om Ajax van het scoren af te houden. Eén keer kwamen de Amsterdammers echt uitgespeeld voor het doel, maar het doelpunt van spits Sébastien Haller werd afgekeurd wegens buitenspel van assistgever Dusan Tadic. Dat de Amsterdammers het voor de rest eigenlijk niet lukte om de verdediging van de Eindhovenaren uit elkaar te spelen, is meer een compliment aan de Eindhovenaren dan de onkunde van de Ajax-aanvallers, en laat daarom zien waarom PSV aankomend seizoen niet alleen kan terugvallen op grote aanvallende talenten zoals Madueke, Cody Gakpo en Mario Götze, maar daar achter nu de stabielere defensie heeft staan dan vorig seizoen.