Reijnders zorgt voor Ajax-bom

Tijjani Reijnders kan volgens De Telegraaf naar Ajax. De middenvelder van AZ, dat nooit happig is om spelers naar Amsterdam te laten vertrekken, is volgens de krant een potentiële opvolger van Edson Álvarez. De verschillen in spelersprofielen van deze (defensief ingestelde) middenvelders geven een beeld waar Ajax het pijnpunt van het huidige middenveld kan zien.

Ajax en Edson Álvarez

Ajax strijdt nog mee om de bovenste Eredivisie-plaatsen dit seizoen, maar is volgens De Telegraaf ook al bezig met aankomend voetbaljaar. De Amsterdammers hebben jaarlijks zo’n vijftig miljoen euro aan transferinkomsten nodig. Dat bedrag had Chelsea deze zomer over voor Edson Álvarez. De Mexicaans international mocht niet vertrekken bij Ajax. Ook in het team van John Heitinga staat Álvarez over het algemeen in de basis. Zijn vertrek hangt al langer in de lucht. Dat biedt Ajax een mogelijk probleem, maar vooral een kans

Álvarez werkte zich de afgelopen jaren op van Ajax-afwijking tot dragende kracht van het elftal. De Mexicaan was voor zowel Erik ten Hag, Alfred Schreuder en John Heitinga niet weg te denken uit het eerste elftal. De rol die Álvarez dit jaar vertolkt, is anders dan de speelsituaties waarin de Mexicaan zich bevond toen Ten Hag de looplijnen uitzette.

De huidige trainer van Manchester United had daar ook een belangrijke voorwaarde voor in zijn elftal. Met Ryan Gravenberch had Ajax naast Álvarez een middenvelder die de Mexicaan in de dekking kon aanspelen en een speler die naast een oersterk lichaam ook de techniek, snelheid en individuele actie had om tempo in de aanval te krijgen.

Ten Hag tekende op Old Trafford. Gravenberch ging naar Bayern. Álvarez moest blijven. Te belangrijk met z’n intercepties (1,2 per 90 min. Eredivisie-voetbal). Maakt weinig overtredingen voor een speler op zijn positie (1,2) en laat weinig spelers voorbij gaan in een tackle (28% mislukt, 1,1 in totaal). Zorgt er gemiddeld 2,7 keer per negentig minuten voor dat de bal weggewerkt wordt uit de defensie, wint het grootste deel van zijn luchtduels (3,2 per negentig minuten, 55% van 5,8 in totaal) en staat positioneel vrijwel altijd goed (0,8 keer uit positie).

De botte kant van het Mexicaanse mes

Dat gedeelte is ook nooit het probleem geweest voor Álvarez. Dat begint meestal bij de eerste aanname. De bal springt al lang niet meer zo vaak van zijn voet als in de beginperiode bij Ajax, maar toch: speel je Taylor aan, ligt de bal na de aanname al goed voor een pass. Bij Álvarez duurt dat nog één tot twee balcontacten. Daar kun je Álvarez echter nauwelijks om bekritiseren. Aan de andere kant: als meest defensieve middenvelder kom je ook het meest in balbezit in de opbouw…

Daar komt de botte kant van het Mexicaanse mes nog steeds naar voren. In de Eredivisie geeft Álvarez gemiddeld 82 passes per wedstrijd. Ter vergelijking: Kenneth Taylor, een speler die met beide benen kan passen, sneller handelt aanvallend opzicht en in de jeugd al een hogere basistechniek had dan Álvarez nu, is goed voor zo’n 71 passes per negentig minuten. Berghuis, vaak de aanvallendste pion op het drie-mans-middenveld, geeft er 67 en Davy Klaassen staat op 38.

Daardoor staat de minst technisch vaardige speler van het Ajax-middenveld al jaren op de meest cruciale positie voor het baltempo. Dat heeft niet alleen het gevolg dat Álvarez met zijn met 1% van zijn passing (!) gevaar of een assist creëert vanuit de motor. Daar is hij toch ook helemaal niet voor? Helemaal waar. Eén ding wordt vaak over het hoofd gezien: op het moment dat Álvarez het spel van nature vertraagd en nog steeds geen creatieve oplossingen kan vinden terwijl hij veruit het meeste passes verstuurt, is het dan gek dat ook middenvelders zoals Taylor (1,4% totale passes wordt kans/assist) later worden aangespeeld en daardoor minder ruimte hebben om hun passtechniek en inzicht te laten gelden?

Steven Berghuis als kop van jut

Spelers als Steven Berghuis en andere aanvallende middenvelders zijn daar meestal de dupe van. Als verbindingsstuk tussen aanval en middenveld ben je echter afhankelijk van de linies die voor en achter je bewegen. Gaat dat in de eerste fase van de opbouw al (te) traag, kom je als aanvallende middenvelder niet los van je man, laat deze zich verder inzakken en wordt het veld nog kleiner dan het al is.

Dat het Berghuis, met het spelbeeld van Ajax in de eerste seizoenshelft in het achterhoofd, dit jaar nog steeds lukt om 4% van zijn passes omzet in een kans of assist, maakt hem eerder de uitzondering dan de Amsterdamse regel op het middenveld. Dat lage baltempo zorgt er ook voor dat Davy Klaassen zijn ‘altijd-op-de-goede-plek-in-de-zestien-spel’ buiten het strafschopgebied niet kan toepassen: er zijn immers geen ruimtes tussen de linies – toch eindigen gemiddeld 3% van alle passes van Klaassen in een kans of assist.

Daardoor lukt het de Amsterdammers ook niet om Berghuis met enige regelmaat vrij te spelen. In veel gevallen heeft Berghuis een man in zijn rug of aan zijn zij, komt in posities waar hij gemakkelijk van meerdere kanten onder druk gezet kan worden en dat heeft meestal twee gevolgen als het tempo niet hoog genoeg is: brei-voetbal en het daarbij behorende balverlies, leuk geïnitieerde steekpasses die jammer van de uitvoering zijn, gemiste kansen, mopperende fans en interesse in een speler zoals Tijjani Reijnders.

De Ajax-bom voor creatieve ontploffingen

De 24-jarige centrale middenvelder is volgens De Telegraaf in beeld om Álvarez op te volgen bij Ajax. Reijnders is alleen qua fysiek te vergelijken met de Mexicaanse verdedigende middenvelder – en dat kan de reden zijn dat Ajax juist voor de middenvelder van AZ wil gaan. Op het middenveld van AZ lukt het Reijnders dit seizoen al om met minder passes dan Taylor en Álvarez meer tot rendement (gemiddeld 54 passes per negentig minuten, 1,8% eindigt in kans/assist) uit zijn passes te halen dan de belangrijkste Ajax-middenvelders in de eerste fase van de opbouw. Om de wijze woorden van Ajax’ geestelijk vader (Cruijff, red.) erbij te halen: als je de bal hebt, kan de tegenstander ook niet scoren – helemaal wetende dat Ajax in de Eredivisie van nature al de bovenliggende partij is.

Dat zegt niets over de vergelijking in passkwaliteit van deze spelers. Het kan wel wat vertellen over de manier waarop Reijnders zou renderen op het moment dat hij in een Ajax-middenveld zou spelen. Dan krijg je een andere situatie dan op dit moment. Met het vertrek van (de vertragende opbouw-factor van) Álvarez, een Taylor die met z’n linker en rechterbeen ervoor kan zorgen linies worden overgeslagen en een fysiek sterke(re) middenvelder die daar onder kan komen, heeft dan één groot voordeel: als je een speler als Reijnders aanspeelt, ligt die bal net als bij Taylor meestal in één keer goed.

Het kwam dit seizoen al naar voren op de momenten dat Taylor als verdedigende middenvelder speelde (onder Heitinga, red.). Dat Álvarez de laatste maanden van de competitie zijn basisplek niet kwijt zal raken, valt ook uit de berichtgeving van De Telegraaf op te maken. Ajax wil cashen voor de investering dat het deed in Álvarez. De club zal de miljoenen hard nodig hebben om Reijnders, die tot 2027 vastligt in het AFAS Stadion, los te kunnen weken bij een titelconcurrent.