Roger Schmidt graaft eigen graf bij PSV

PSV-trainer Roger Schmidt kan terug naar de tekentafel. Het lukte zijn ploeg niet om Ajax over de knie te leggen in de kwartfinale van de KNVB Beker. Niet alleen konden de Eindhovenaren hun revanche daardoor niet halen, ook Roger Schmidt leek op twee gedachten te hinken tijdens de wedstrijd. Die onzekerheid kan hem nog duren komen te staan in het restant van het seizoen. 

PSV begon de wedstrijd tegen Ajax een stuk meer behoudend dan in de competitiewedstrijd met de Amsterdammers. De ploeg uit Eindhoven vlogen in de eerste topper van het jaar uit de startblokken, zette Ajax meteen onder druk en zorgde daarmee voor een hoop problemen voor de Amsterdammers. Het leek erop dat PSV-trainer Roger Schmidt dé manier gevonden had om de belangrijkste titelconcurrent te bespelen, maar alsnog ging het mis voor de ploeg van de Duitse oefenmeester. Een aantal terugkerende fenomenen beginnen de trainer, die bezig is aan zijn eerste seizoen in Eindhoven, langzamerhand op te breken. 

Roger Schmidt en PSV

In het begin van het voetbaljaar leefden PSV en Schmidt nog een beetje op de roze wolk van een nieuwe relatie. De tortelduifjes begonnen ook veelbelovend aan hun gezamenlijke avontuur: vooral op de transfermarkt gingen de Eindhovenaren als een speer. De ene na de andere verrassing werd aangetrokken, met Mario Götze als grootste aanwinst. De 28-jarige Duitser kwam naar Eindhoven om zijn carrière uit het slop te trekken, maar zou zonder de aanwezigheid van Schmidt waarschijnlijk niet voor een dienstverband in de Eredivisie hebben gekozen. Ook grote namen zoals Philipp Max, die in het verleden in de belangstelling stond van clubs zoals Borussia Dortmund en Manchester United, en Eran Zahavi kozen vanwege de aanwezigheid van Schmidt voor PSV. 

Een halfjaar na de entree van de Duitse oefenmeester is de roze gloed echter verdwenen en heeft deze plaatsgemaakt voor grijze wolken. Het onweer nog niet in Eindhoven, maar de lucht boven het Philips Stadion ziet er inmiddels wel erg dreigend uit. De fans van de Eindhovenaren zijn al een tijdje ontevreden over het spel van de ploeg van Schmidt, maar nu lijken er ook binnen de selectie wat barsten te ontstaan in de voetbalmachine dat het vooral in de laatste maanden van 2020 indruk maakte in de Eredivisie en de Europa League. 

De wedstrijden tegen Ajax legden de pijnpunten van het PSV van Schmidt echter op een pijnlijke manier bloot. In twee wedstrijden tegen de Amsterdammers speelden de Eindhovenaren twee goede helften, waardoor er zowel in de competitie (2-2, red.) als in het bekertoernooi (2-1, red.) niet werd gewonnen van de rivaal. Dat het Schmidt niet lukt om minimaal zestig minuten lang consequent te laten presteren, ligt voor een groot deel aan zijn speelsysteem en de keuzes die hij maakt in de opstelling. 

Grote druk = lage druk

Niet alleen tegen Ajax, ook tegen AZ en Feyenoord gingen de Eindhovenaren nat. Het leidde er toe dat Schmidt bij zichzelf (en zijn staf) te raden ging over de manier van spelen van zijn elftal in de topwedstrijden. Helemaal tegen Feyenoord kreeg het de deksel op de neus en AZ en Ajax lukte het voor een groot deel van de wedstrijd om onder de pressing van de Eindhovenaren uit te spelen, waardoor Schmidt voor de kwartfinalestrijd in de KNVB-Beker voor een ander strijdplan koos. 

Hoewel de druk groot was om een resultaat te halen en voor het eerst sinds acht jaar (!) weer bij de laatste vier van bekertoernooi te komen, koos Schmidt er in de eerste helft voor om weinig druk te zetten op de Amsterdammers. Dat resulteerde in de situatie dat het verdedigende middenveld van de nummer één van de competitie, met Daley Blind als spil, alle tijd en ruimte kregen om de opbouw te verzorgen en de PSV-defensie meer dan eens open te splijten met een aantal steekpasses. Dat daarnaast Davy Klaassen bij de 1-0 nog steeds ruimte kon vinden, liet zien dat Pablo Rosario en Ibrahim Sangaré (nog steeds) niet precies weten waar ze zichzelf moeten positioneren en hoe en wanneer er druk gezet moet worden als de tegenstander in balbezit is. Daardoor ontstonden er grote gaten op het middenveld, waar Ajax tot twee keer toe dankbaar gebruik van maakte met een doorbraak die tot een doelpunt leidde. 

PSV-aanvoerder Denzel Drumfries ervaarde in het veld dat de Eindhovenaren niet scherp begonnen aan de wedstrijd. De Amsterdammers wonnen hun duels gemakkelijker, vertelde hij, maar dat had dus niet alléén te maken met de felheid waarmee Ajax de wedstrijd startte. Door een grote switch in speelstijl – van meteen druk zetten op je tegenstander naar jezelf ingraven op eigen helft – leken de spelers in het veld ook geen idee te hebben wat zij nu precies moesten doen in bepaalde situaties. Dat Schmidt in de tweede helft zijn elftal Ajax eerder onder druk liet zetten, bewijst dat ook de Duitse oefenmeester vond dat hij een verkeerde keuze maakte. Al zal hij dat waarschijnlijk zelf nooit toegeven. 

Het is een communicatiefactortje

De Duitser heeft in een half jaar een aardig trackrecord aan dubieuze interviews en uitspraken weten op te bouwen. Het dieptepunt kende hij na de wedstrijd tegen Sparta Rotterdam, toen de Duitse oefenmeester het opnieuw aan de stok kreeg met scheidsrechter Bas Nijhuis. Een constante stroom van commentaar kwam hem op een gele kaart te staan, waardoor Schmidt zich na afloop liet verleiden om een aantal stevige uitspraken te doen voor de camera van ESPN. De oefenmeester beschuldigde Nijhuis ervan dat hij tegen PSV floot vanwege een eerder incident tijdens de wedstrijd met Vitesse. 

Die opmerkingen kwamen de Duitse oefenmeester op een schorsing van twee wedstrijden te staan (één voorwaardelijk) waardoor hij tegen FC Emmen niet op de bank mocht plaatsnemen. Niet alleen scheidsrechters, ook verschillende journalisten hebben het verbaal al eens aan de stok gehad met de trainer. Zo lag Schmidt al in de clinch met journalisten van de NOS, ESPN en Veronica Inside omdat zij volgens hem geen goede vragen stelden. Vooral wanneer het ging/gaat om de fitheid van de spelers, schiet de Duitse oefenmeester zonder uitzondering in de verdediging en reageert hij geïrriteerd dat hij “een andere mening” heeft. 

Wissel(vallig )beleid 

Maar misschien wel het belangrijkste vraagteken achter de keuzes van Schmidt zijn de wissels die de Duitse trainer toepast. Meer dan eens wordt er een speler die goed in de wedstrijd zit vroegtijdig naar de kant gehaald en elke keer heeft Schmidt daar wel een reden voor, maar zijn het meer mensen met hem oneens dan eens. Zo moest Mohamed Ihattaren tien minuten voor het einde van de wedstrijd al naar de kant. In eerdere stadia werden ook spelers zoals Donyell Malan en Philipp Max naar de kant gehaald, dit vaak tot grote onvrede van de hoofdrolspelers zelf. 

Onder aan de streep krijg je dan een enorme lading incidentjes die door tegenvallende resultaten steeds meer irritatie oproepen bij de spelers van de Eindhovenaren. Er lijkt op dit moment geen duidelijke lijn te zitten in het spel van PSV, dat met vier punten achterstand op Ajax (één wedstrijd meer gespeeld) nog altijd in de race is om het landskampioenschap. Om dat in hun voordeel te beslissen, zullen de Eindhovenaren snel orde op zaken moeten stellen. Aan het einde van de maand staat alweer de volgende ontmoeting met Ajax op het programma en wanneer opnieuw niet in winst wordt omgezet, kan het nog aardig heet onder de voeten van de ijskoud ogende Schmidt worden.