Ronald Koeman staat voor vertrek bij FC Barcelona

Ronald Koeman won tegen alle verwachtingen in een prijs in zijn eerste seizoen als trainer van FC Barcelona. Garantie voor de toekomst lijkt dat echter niet te bieden: na een evaluatiemoment met voorzitter Joan Laporta, en vooral de nasleep daarvan, staat de relatie tussen club en -legende meer dan ooit onder druk. De vete tussen Koemans zaakwaarnemer en de preses van Barça kan zomaar de druppel zijn die Laporta nodig heeft om Koeman uit de weg te ruimen. 

Ronald Koeman wist waar hij aan begon toen hij afgelopen zomer zijn functie als bondcoach van het Nederlands elftal inruilde voor zijn droombaan als hoofdcoach van FC Barcelona. De 57-jarige Zaandammer kon al twee keer eerder naar het Camp Nou-stadion maar wees een overgang om uiteenlopende redenen af. Op het moment dat de Catalanen, die na een dramatisch seizoen met twee voeten op aarde werden gezet en twee trainers in één seizoen versleten, voor de derde keer op Koemans stoep stonden, kon hij niets anders dan het aanbod accepteren. 

Ronald Koeman en FC Barcelona

Koeman had zijn eerste jaar in dienst van de Catalanen waarschijnlijk wel wat anders voorgesteld. Vanaf het eerste moment werd duidelijk dat voorzitter Josep Maria Bartomeu er een financiële puinhoop van had gemaakt bij de Catalanen, waardoor de club in geldnood raakte op het moment dat door het corona-virus er geen wedstrijd- en merchandisinginkomsten meer werden gegenereerd. De enige zomeraankoop die Koeman verwelkomde, was Ajacied Sergiño Dest. De Amerikaans international werd voor minimaal twintig miljoen euro overgenomen en dat was ook het maximale bedrag dat de Catalanen uit kónden geven op de transfermarkt. 

Daardoor werd er een aanspraak gedaan op Koemans creativiteit. De Nederlander bewees bij zijn eerdere clubs én bij het Nederlands elftal dat hij weet hoe hij moet omgaan met jonge speler. De Nederlander schoof verschillende spelers vanuit de jeugdopleiding door en bouwde een elftal dat voor een groot gedeelte bestond uit spelers uit eigen stal. Dat die jongelingen (nog) niet genoeg waren om in het eerste seizoen tot het einde mee te strijden om het Spaans landskampioenschap, stond aan het begin van het seizoen praktisch al vast. Dat Koeman het alsnog flikte om een serieuze gooi te doen naar de La Liga-titel, is een wetenschap die na de uitschakeling van Barcelona tegen Bayern München nog onmogelijk werd geacht. 

Ondanks die puike prestaties is Koeman zijn toekomst allerminst zeker. Het is natuurlijk normaal dat een werkgever een evaluatiemoment met een werknemer heeft, alleen is de aanloop naar het gesprek tussen Koeman en Laporta misschien wel interessanter dan het gesprek tussen de twee belangrijke krachten van FC Barcelona. In aanloop werden namen als Xavi (Al-Sadd) en Pep Guardiola (Manchester City) weer aan Barcelona gelinkt, wat volgens Laporta “niet respectvol was naar een Barcelona-legende als Koeman”. 

Tegenstrijdige verklaringen

Met de wijsheid van nu is die uitspraak van Laporta over het respectloos behandelen van Koeman wel in een ander perspectief gesteld. Hoewel Koeman en zijn zaakwaarnemer Rob Janssen een goed gevoel overhielden aan het gesprek met de Barcelona-preces, werd wel duidelijk dat de toekomstvisie van Laporta en Koeman niet overeen komen. Ten minste: daar mag je vanuit gaan op het moment dat je een mededeling krijgt dat je club twee weken de tijd neemt om een vervanger voor je te zoeken. Dat Laporta open en eerlijk naar Koeman hierover is geweest, valt te prijzen – er zijn meer gevallen dat een trainer in het duister tast totdat hij zijn congé krijgt. Maar om de woorden van de voorzitter zelf te gebruiken: is dit dé manier om met een grote Barcelona-legende om te gaan? 

Het menselijke antwoord op die vraag lijkt ‘nee’, maar voor Laporta is dat zonder twijfel een ‘ja’. De voorzitter deed er zelf nog een schepje bovenop door op een andere persconferentie te verklaren dat Koeman met spoed in het ziekenhuis was opgenomen nadat hij een angstaanval zou hebben gehad. Zaakwaarnemer Janssen én Koeman zelf reageerden later dat er helemaal niets aan de hand was. Koeman was na een routinecontrole in het ziekenhuis in het vliegtuig naar Nederland gestapt om een paar dagen met zijn familie door te brengen. Als dit een op zichzelf staand feit was geweest, had dit nog onder het kopje ‘toeval’ kunnen vallen. Dat dit de tweede tegenstrijdige verklaring van Laporta in één week is, sluit dat natuurlijk uit. 

Daarmee laat Laporta eigenlijk zijn troefkaarten meteen zien: de voorzitter wéét dat een ontslag van Koeman de club zo’n dertien miljoen euro gaat kosten – geld dat de club op dit moment beter ergens anders aan kan besteden. Het is voor Laporta dus duidelijk wat er moet gebeuren: het vertrouwen van Koeman in een verdere samenwerking met FC Barcelona (lees: Laporta) moet dusdanig beschadigd worden dat Koeman aan het einde van het volgende gesprek zegt: “het is genoeg geweest, ik stop ermee.”
Op het moment dat je zelf ontslag neemt, neem je ook afstand van het recht op het restant van het contract. Daardoor hoeft FC Barcelona géén afkoopsom op tafel te leggen voor Koeman, omdat de beslissing om het contract te beëindigen die van hem is en niet die van FC Barcelona. Een pijnlijk detail is wel dat Laporta niet op de steun van de rest van het bestuur kan rekenen: de aanstaande transfer van Georginio Wijnaldum (Liverpool) en de mogelijke komst van Memphis Depay (Olympique Lyon) laten zien dat Koeman wel degelijk iets te zeggen heeft in Camp Nou en dat er ook naar hem geluisterd wordt. 

Gedwongen vertrek 

En toch, hoe lullig het ook klinkt, op het moment dat de grootste baas een onwerkbare situatie wil klaarspelen, dan zal het hem waarschijnlijk ook gaan lukken. De tweet die het zaakwaarnemerschap van Janssen de wereld in stuurde, waarin het hard uithaalde naar de handelswijze van Laporta, is daardoor alleen maar koren op de molen van de belangrijkste bestuurder van de Catalanen. De vraag is echter wel of Laporta wel nagedacht heeft over de alternatieven. In twee weken een nieuwe toptrainer vinden is een grote klus, helemaal als je gaat kijken naar het plaatje dat Barcelona kan overleggen: een oude selectie, een dramatische financiële situatie én je hebt te maken met een onberekenbare voorzitter die de headlines haalt met onwaarheden. 

Er lijkt daarom op dit moment maar één oplossing mogelijk: een vertrek van Koeman bij FC Barcelona. De hoofdcoach zal uit eigen overweging nooit vertrekken, dus zal Barça sowieso de portemonnee moeten trekken op het moment dat Koeman daadwerkelijk de deur wordt gewezen in de aankomende weken. Dat lijkt op dit moment echter een groter probleem voor FC Barcelona dan voor Koeman zelf, die na een jaar zoals het afgelopen seizoen bij elke topclub ter wereld aan de slag kan.