Schmidt staat voor open sollicitatie

Roger Schmidt is met ‘zijn’ PSV de winterkampioen van de Eredivisie. De Eindhovenaren wonnen donderdagavond hun laatste competitiewedstrijd voor de winterstop van Go Ahead Eagles (2-0, red.) en maken zich als koploper op voor de allesbeslissende tweede seizoenshelft. Het is niet de eerste keer dat PSV zichzelf terugvindt in deze situatie, maar net als vorig seizoen kan het in één maand weer helemaal anders zijn voor de Eindhovenaren. Schmidt heeft een andere januari-maand nodig dan vorig seizoen. Sterker nog: hij moet een open sollicitatie op het veld laten zien om in aanmerking te komen voor contractverlenging.

Je kunt van Roger Schmidt vinden wat je wil: het is hem na te geven dat hij voor het tweede achtereenvolgende jaar ‘zijn’ PSV in het spoor van de landstitel te houden gedurende de eerste seizoenshelft. De Eindhovenaren wonnen ook hun laatste competitiewedstrijd voor de winterstop van Go Ahead Eagles en gaan daardoor weer over Ajax heen, dat nu één punt achterstand heeft op de koploper uit Eindhoven.
De vlag kan bij PSV echter nog niet uit. Een jaar geleden bevonden de Eindhovenaren zich in een vergelijkbare situatie op het moment dat de ‘Super Januari’-maand uit de Eredivisie, met de meeste topwedstrijden van het eerste gedeelte van het seizoen in één maand, vorig seizoen van start ging. Datzelfde geldt voor het programma na de winterstop: eind januari staat de topper tegen Ajax (23 januari 2022, red.) op de rol en een week later neemt PSV het op tegen AZ. Die wedstrijden zullen de clubleiding van PSV gaan vertellen hoe de ploeg van Schmidt er écht voor staat.

Roger Schmidt en PSV

Het begint een terugkerend verhaal te worden, maar Schmidt werd naar PSV gehaald om een ander soort voetbal op de mat te leggen in het Philips Stadion. De Duitse oefenmeester had een goede reputatie opgebouwd tijdens zijn dienstverbanden bij onder andere RB Salzburg en Bayer Leverkusen. De trainer stond naar verluidt ook in de belangstelling van verschillende ploegen uit Duitsland en Engeland, maar uiteindelijk koos Schmidt alsnog voor een avontuur in Eindhoven. Het eerste jaar van Schmidt ging het vooral over de alternatieve speelstijl van de trainer (4-2-2-2), het wisselbeleid dat de Duitser er op na hield, de niet-fitte selectie die het ondanks de vele wisselingen onmogelijk maakte om op één constant (stijgend) niveau te presteren of naar een nieuw niveau toe te groeien.

Dat leidde er toe dat PSV aan het begin van dit seizoen met een nieuw strijdplan begon. In de Johan Cruijff Schaal werd Ajax volledig overklast (4-0, red.) door de Eindhovenaren. Daarmee leek Schmidt het lek boven te hebben bij de Eindhovenaren: in plaats van twee spitsen koos de Duitser er (wellicht op verzoek van de clubleiding) voor om Mario Götze op zijn favoriete positie als aanvallende middenvelder te laten spelen. Aan de hand van de kleine Duitse baltovenaar speelde PSV in de traditionele seizoenopening de pannen van het dak tegen de landskampioen, dat op dat moment voor het eerst in jaren écht onder druk kwam te staan met het oog op de strijd om de landstitel. Dat PSV nu ook de ‘kleintjes’ zoals tegen Go Ahead Eagles (2-0, red.) winnend weet af te sluiten ondanks dat het spel niet altijd om naar huis te schrijven is, zorgt wel voor enigszins positivisme met oog op een langere samenwerking met Schmidt.

De Duitser wees onlangs RB Leipzig al af omdat hij zijn klus in Eindhoven wil afmaken. De Duitser tekende vorig seizoen een contract voor twee jaar bij PSV, wat dus betekent dat zijn contract medio 2022 afloopt. Met een rustige transferperiode in het vooruitzicht voor de Eindhovenaren – Schmidt gaf al aan dat hij niet veel verwacht aankomende maand – kan Schmidt zich dus optimaal voorbereiden op één van de belangrijkste fases van zijn trainersloopbaan. Met andere woorden: het wordt tijd dat Schmidt zijn reputatie waar gaat maken.

Ander seizoen, zelfde principe

Dat PSV onder Schmidt dit seizoen aan een lekker Eredivisie-seizoen bezig is, vertelt niet alleen de plaats op de ranglijst. In de eerste seizoenshelft haalde PSV liefst 2,39 punten per wedstrijd. Ter vergelijking: het gemiddelde van Schmidt over de hele PSV-periode ligt op 2,13 punten per wedstrijd. In dat opzicht lijkt er dus zeker progressie te zijn geboekt. Zoom je verder in op de prestaties van PSV in de eerste seizoenshelft, dan kom je een patroon tegen waardoor de Eindhovenaren één jaar geleden het landskampioenschap op verspeelde: de resultaten in de wedstrijden tegen directe titelconcurrenten zoals Ajax, Feyenoord en eventueel AZ. Met wedstrijden tegen Ajax (28 januari 2022) en AZ (5 februari 2022) in de nabije toekomst, wacht de échte test voor Schmidt nog steeds in de tweede seizoenshelft.

Niet alleen daardoor staat PSV voor het tweede achtereenvolgende seizoen voor hetzelfde principe: de topwedstrijden moeten gewonnen worden om de strijd om het landskampioenschap in eigen handen te houden. Dat lukte de ploeg van Schmidt in de Johan Cruijff Schaal-wedstrijd nog wel, maar in de uitwedstrijd tegen Ajax ging het helemaal mis voor de Eindhovenaren. Schmidt koos destijds voor een 4-2-2-2 / 4-4-2-formatie en Ajax maakte dankbaar gebruik van dat extra mannetje over op het middenveld en wonnen vrij gemakkelijk van PSV (5-0, red.). Van AZ, dat in het begin van dit seizoen nog sterk in opbouw was na het vertrek van vier (!) basiskrachten, werd wel gewonnen. Feyenoord was onder leiding van Arne Slot wel te sterk voor de formatie van Schmidt (0-4).

Daarmee heeft PSV wel een stap gezet in de wedstrijden tegen de kleinere clubs in de Eredivisie, maar is het onderlinge verschil met de titelkandidaten wel groter geworden. Met Ajax kan Schmidt dat nog afschuiven op financiële verschillen. Ten opzichte van Feyenoord heeft PSV zowel op sportief als financieel gebied meer te bieden en zijn de prestaties van het team van Arne Slot in de Eredivisie vrijwel gelijkwaardig aan PSV én Ajax. Met andere woorden: het is Slot niet alleen gelukt om het onderlinge duel met PSV ruim te winnen, de trainer van Feyenoord zorgt er binnen een half seizoen (!) voor dat zijn team, ondanks de financiële situatie van de Rotterdammers, meedraait met teams die al langer in deze samenstelling spelen en/of voor een langere tijd dezelfde trainer voor de groep hebben staan.

Zelfde patroon, andere competitie

Het kan natuurlijk een incident zijn geweest dat de Eindhovenaren tegen zowel Feyenoord als Ajax in de eerste competitiehelft flink onderuit gingen. Dat het Schmidt ook niet lukte om in Europa een echte vuist te maken in de Europa League-poule met Real Sociedad, AS Monaco en Sturm Graz. Sterker nog: van Real Sociedad en AS Monaco wist de ploeg van Schmidt in vier wedstrijden niet één keer te winnen. Daarmee heeft Schmidt wel degelijk één van de belangrijkste puntverliespatronen (tegen de kleinere elftallen in de Eredivisie, red.) opgelost, maar lukt het de trainer niet om het sterkere tegenstanders in dezelfde formatie / speelstijl aan het wankelen te brengen.

PSV speelt nu aanvallend genoeg om ervoor te zorgen dat kleinere elftallen niet in de counter gevaarlijk kunnen worden en simpelweg ‘weggedrukt’ worden door de pressie van PSV. Dat de Eindhovenaren dit principe ook tegen sterkere tegenstanders op dezelfde manier ten tonelen brengen, zorgt ervoor dat deze wedstrijden juist de andere kant op vallen: grotere teams hebben betere spelers die zich gemakkelijker onder de pressie van een tegenstander kunnen uitvoetballen. Op het moment dat dit gebeurt, ligt er bij PSV op het middenveld, op de flanken én achter de verdediging enorm veel ruimte om een (snelle) tegenaanval op te zetten.

Daardoor pakt PSV in de Eredivisie 2,29 punten per wedstrijd dit seizoen en haalde het in de Europa League, waar de tegenstanders sterker is dan de gemiddelde Eredivisie-ploeg, maar 1,33 punt per wedstrijd en eindigde het als derde in de poule. Dat geeft nog wel recht op Conference League-voetbal, waar Maccabi Haifa in de eerste knock-out-ronde de tegenstander is van PSV. Deze tegenstander komt meer in de buurt van het Eredivisie-niveau dan het Europa League-niveau, dus hoeft Schmidt voorlopig op dat gebied nog geen problemen te verwachten voor zijn elftal.

Open sollicitatie

Dat zal de coach zich wel maken over zijn eigen continuïteit. Er wordt al maanden geschreven over een mogelijke contractverlenging, Schmidt gaf eerder aan dat hij geen haast had, maar het feit dat ook PSV geen haast lijkt te hebben, zegt wel wat over de intenties van de Eindhovenaren. Aangezien Schmidt nu op ongeveer 50% van zijn progressie is (kleinere teams worden makkelijker verslagen, maar grotere teams houden PSV ook vrij simpel van de winst af) en hij op basis van zijn vorige werkgevers gemiddeld twee seizoenen bij een club werkt, zorgt voor een bijzondere situatie bij PSV het komende halfjaar.

De 54-jarige Duitse oefenmeester zal op het veld een open sollicitatie moeten geven om aan te tonen dat PSV ook in de topwedstrijden zijn mannetje staat. Een kampioenschap verliezen op wedstrijden tegen ploegen uit de middenmoot en het linkerrijtje is zuur. Deze ploegen met bloed, zweet en tranen verslaan en daarna je kampioenschap verspelen tegen de directe concurrenten, is mogelijk nóg zuurder voor PSV.

Aangezien Schmidt voor zijn contractverlenging een aantal sportieve eisen verbond, zoals bijvoorbeeld investeringen op de transfermarkt de komende jaren, verplicht de coach zichzelf om te presteren in de aankomende topwedstrijden in de Eredivisie (en het liefst ook in de Conference League). Zo niet, dan zal PSV goed moeten nadenken of het na twee dure transferzomers nóg een keer de portemonnee wil trekken voor een trainer die twee seizoenen achter elkaar de koppositie verspeelde en ook in Europa de naam van PSV niet beter gemaakt heeft.

Wedden op wedstrijden van PSV doe je natuurlijk bij bet365!