Schreuders stokpaardje galoppeert niet meer

Ajax staat na nederlagen tegen Liverpool en AZ weer met twee Godenzoonsbenen op de grond. De Amsterdammers gingen eraf op Anfield en dat was in het AFAS Stadion in Alkmaar niet anders het geval. De ploeg van Alfred Schreuder, die wederom voor Mohammed Kudus in de punt van de aanval koos, lijkt na een leuke variatie met de Ghanees in de spits, aan te lopen tegen de wetten die Erik ten Hag en Dusan Tadic al probeerden te veranderen. Het zal niet lang duren voordat Brobbey zijn kans weer krijgt, al is dat niet eens Ajax´ meest belovende pinchhitter. 

Ajax had wat goed te maken na de wedstrijd tegen Liverpool. Na de wedstrijd tegen AZ is dat nog steeds het geval. De Amsterdammers verloren in Alkmaar met 2-1 van hun rivaal, waardoor PSV de koppositie over kon nemen van de ploeg van Alfred Schreuder. De Eindhovenaren, die de laatste weken veel kritiek kregen op hun spel, blijven stoïcijns doorgaan met waarmee ze bezig zijn. En met resultaat. Bij Ajax dacht Schreuder eigenlijk hetzelfde als Van Nistelrooy bij PSV, maar liep hij door de eeuwenoude Eredivisie-wetten ook in de val van AZ. Eén keer kon Ajax echt doorbreken en dat het alléén toen raak was, lijkt bijna geen toeval meer. 

Ajax

Ajax stelde aan het begin van dit seizoen de voormalig assistent van Erik ten Hag aan. In zijn eerste periode bij Ajax stond Schreuder al bekend als het tactische meesterbrein van de Amsterdammers, de man die de ingenieuze loopacties verzon, ervoor zorgde dat spelers konden variëren van positie terwijl alle veldbezettingen goed blijven staan en daarmee ook de tegenstanders in Nederland kon verrassen. Het zou zomaar kunnen dat de strategie die Ten Hag toepaste door Tadic in de spits te zetten van de Amsterdammers van origine uit de koker van Schreuder komt. Waarom? Ten Hag gebruikte het concept alleen in de Champions League en later werd op zijn voorspraak Haller naar Amsterdam gehaald. Ondanks die wetenschap, zette Schreuder Mohammed Kudus een aantal weken in de spits. Dat bleek, net als met Tadic, in alleen in de beginfase succesvol genoeg om blijvend te zijn. 

Tadic kan daar over meepraten. De Servische vleugelaanvaller maakte vooral furore als linksbuiten in het team van Ten Hag, maar werd voor de enorm succesvolle Champions League-campagne, waar Ajax de halve finale haalde, ook in de Eredivisie gebruikt. Daar stapte Ten Hag al snel vanaf, hij verklaarde dat dit niet geschikt was voor wedstrijden in de Nederlandse competitie, en een de spitsenstoelendans begon. De transfer van Sébastien Haller maakte uiteindelijk een einde aan de malaise voorin, maar de Fransman is inmiddels vertrokken naar Borussia Dortmund. Ajax haalde Brian Brobbey voor miljoenen euro’s terug naar Amsterdam, maar de spits verloor zijn basisplek dus aan Mohammed Kudus.
Hoewel het concept van Schreuder in theorie zou moeten werken in een wedstrijd tegen AZ, bewees de bal maar weer eens rond te zijn. De Alkmaarders zijn nooit bang om aan te vallen, ook niet tegen de topploegen, maar drukten tegen Ajax dat gaspedaal eigenlijk niet vol in. Die keuze van trainer Pascal Jansen zorgde niet voor de doelpunten voor AZ, maar wel voor het bewijs van Erik ten Hag: altijd met een valse nummer negen spelen in de Eredivisie is onmogelijk voor Ajax. 

Valste nummer negen

De valse nummer negen is een bijzonder fenomeen. Jürgen Klopp maakte er met Diogo Jota nog gebruik van tegen de Amsterdammers, die zelf met Kudus óók een valse nummer negen in de punt van de aanval hadden lopen. Dat zag er toch wat anders uit dan wanneer Ajax met Tadic als spits in het Miljardenbal in actie kwam. Kudus is sterk. Snel. Behendig. Maar Tadic is de koning van de bal vasthouden, het overzicht bewaren en dat balletje met een lepe voetbeweging in één of twee keer door te spelen. Kudus is meer een speler die éérst voor de individuele actie en hoewel de dribbels en doelpunten van de Ghanees de afgelopen weken de wereld over gingen. Dat komt in een thuiswedstrijd tegen sc Heerenveen of Glasgow Rangers goed van pas: daar is Ajax op basis van individuele kwaliteit en de teamcombinatie daarvan altijd de betere ploeg. Dan heb je dynamiek in de voorhoede nodig: hoe wil je anders de tegenstanders dwingen tot het verlaten van hun positie? Dat AZ-uit al jaren een lastige pot voor de Amsterdammers is en de ploeg van Jansen genoeg voetbal en werklust in zich heeft, maakte dat eigenlijk al onmogelijk. 

Ten minste, voor Kudus.

Lag er ruimte achter de defensie van AZ en tussen de linies van het verdedigende en het middenveld? Absoluut. Wanneer de tegenstander zoals in de Eredivisie niet hoog op het veld staat en het tempo is niet zo hoog als in de Champions League, dan moet je als valse negen met de focus op de (individuele) actie zo vaak zo veel tegenstanders voorbij dat je door het bomen het bos niet meer ziet. Ja, Ajax scoorde als gevolg van de valse-negen-constructie, maar voor de rest was AZ zoals The Reds op Anfield Road. Wanneer een speler zoals Tadic, die het spel vanuit de valse nummer negen positie kan versnellen en daarmee een vlugge combinatie kan beginnen, over het algemeen de ‘makkelijkste’ manier om een team uit elkaar te spelen die niet aanvallend, maar óók niet verdedigend spelen – en dus eigenlijk zo neutraal als Zwitserland is, geen grote defensieve risico’s neemt en altijd ‘hoog’ genoeg staat om in de aanval te gaan. 

Lorenzo Lucca 

Dat kan ook de reden zijn dat Ten Hag de directie en RvC wél overtuigd kreeg een megabedrag uit te trekken voor Haller. De Fransman had wat moeite om de fans de overtuigen, hij is net als Edson Álvarez geen voetballer waar de Grieken mythologie over zouden schrijven. Dat de spits met 47 doelpunten en 16 assists in 66 wedstrijden voor de club toch een schot in de roos bleek, laat zich vooral door het gemis van de spits gelden – die in zekere zin hetzelfde gat achterlaat als de geblesseerde Luuk de Jong bij PSV. 

Schreuder zal dat inmiddels ook wel voelen, maar lijkt op hetzelfde moment ook niet warm te lopen om Brobbey meer dan invalbeurten te geven.
De bonkige spits kreeg een ‘laatste waarschuwing’ van de trainer, krijgt zijn invalbeurten wel en pakt zijn doelpuntjes mee; het krediet van de spits begint ondanks de 16 miljoen euro dat Ajax neertelde voor de spits leeg te lopen. Dat biedt weer mogelijkheden voor spelers zoals Lorenzo Lucca. Dat de eerste Italiaan in dienst van Ajax onderaan de pikorde moest beginnen, was gezien de terugkeer van Brobbey wel te verwachten. 

Dat Lucca óók achter Kudus plaats moest nemen, daar had de jongeling waarschijnlijk zelf ook geen rekening mee gehouden.
De spits heeft op basis van zijn spelersprofiel (grote spits, speelt alleen met passie, neusje voor de goal, nog niet de beste voetballer) veel weg van een Haller die bij Ajax terechtkomt op het moment dat de Fransman bij FC Utrecht tekende. Natuurlijk speelt hij nog zo wild als Denzel Dumfries in zijn tijd bij Sparta, maar voetbal is minuten maken en als Ajax één ding nodig lijkt te hebben, dan is het een hoog hoofd om de voorzet op te mikken of een spits die hard en zuiver genoeg tegen een bal aan trapt het net uit zijn voering schiet.

TIP: Wint Ajax van Napoli? Pak 2.35x je inzet!