Spits Tadic bereikt houdbaarheidsdatum

Ajax liet voor de tweede keer een kans om Liverpool te verslaan liggen. De Amsterdammers hadden in de thuiswedstrijd de beste kansen, maar waren op Anfield ook qua spel de beste ploeg. Dat de ploeg van Erik ten Hag dit niet om wist te zetten in doelpunten, had voor een groot deel te maken met de rol die aanvoerder Dusan Tadic vervulde. 

Ajax-trainer Erik ten Hag gaf na de uitwedstrijd in de Champions League tegen Liverpool aan dat het gelukkigste team had gewonnen. In veel opzichten klopt die uitspraak: de landkampioen van Engeland miste door blessures spelers zoals Virgil van Dijk, Trend Alexander-Arnold en Joe Gomez en doelman Allison, maar mocht zich evenals na de wedstrijd in Amsterdam winnaar noemen. Daarmee plaatste Liverpool zich voor de volgende ronde in het Miljardenbal, terwijl Ajax voor de tweede keer in twee jaar tijd een alles-of-niets-wedstrijd speelt voor overwintering in de Champions League. 

Ajax-aanval

Ajax begon de wedstrijd met de welbekende variatie in de opstelling. Sinds het succes van de ploeg in de Champions League, wordt aanvoerder Dusan Tadic in Europese wedstrijden vaak als spits opgesteld op het moment dat er een sterke tegenstander tegenover de Amsterdammers staat. De Servische aanvaller maakte de succesvolle Champions League-campagne van twee jaar geleden indruk als terugzakkende, balvaste spits die ervoor zorgde dat er ruimte ontstond in het centrum van de vijandige verdediging, waar spelers zoals Quincy Promes, David Neres en Hakim Ziyech destijds uitstekend gebruik van konden maken. 

Twee jaar later probeert Ten Hag nog steeds te teren op datzelfde concept. Tegen Liverpool kwam dat gisteren maar mondjesmaat uit de verf. Hoewel de Amsterdammers de Engelse landskampioen dwongen tot countervoetbal voor een groot deel van de wedstrijd, lukte het Ajax niet om de defensie van de Engelsen uit elkaar te spelen en echt tot grote, uitgespeelde kansen te komen. Een schot op de buitenkant van de paal van Neres en een afstandsschot van Nouassar Mazroui waren lange tijd de belangrijkste wapenfeiten van de uitploeg. 

Wat vooral opviel was dat Ajax praktisch zónder diepe spits speelde, waardoor het Liverpool ook de kans om de Amsterdammers gemakkelijk onder druk te zetten. Omdat Tadic zich, zoals gebruikelijk, ver liet uitzakken en zelfs veel op de linkerflank te vinden was, hadden de middenvelders van Ajax weinig afspeelmogelijkheden in de diepte. Tel daarbij op dat Liverpool met een blok van twee verdedigende middenvelders voor de centrale verdediging speelde en dat ook de vleugelverdedigers van de Engelse kampioen niet de voorwaartse beweging hadden dat het in eerdere ontmoetingen wél had en je hebt een rode muur op de plek waar Ajax, op basis van de gekozen strategie, de meeste ruimte zou moeten hebben. 

Aanvoer vanuit middenveld

Sterker nog: het zorgde ervoor dat Liverpool eigenlijk in elke situatie een mannetje meer had wanneer Ajax in de aanval ging. De Amsterdammers zochten door een gebrek aan ruimte op het centrum vaak vleugelspelers David Neres en Antony, maar de Brazilianen stonden eigenlijk altijd in de dubbele dekking en konden daardoor hun acties niet maken. Tel daarbij het ontbreken van een echte puntspeler, die altijd in de diepte aanspeelbaar is en de bal kan vasthouden of terug kan kaatsen op een van de inlopende middenvelders, en het is ook onmogelijk om in offensief opzicht een hoog baltempo te verwezenlijken, iets wat noodzakelijk is om een hechte defensie uit elkaar te spelen. 

Dat Liverpool zich aanpaste aan Ajax, is in eerste instantie een groot compliment voor de Amsterdammers. Het zorgde er echter wel voor dat de wijzigingen die Ten Hag opnieuw in systeem deed, minder goed tot zijn recht kwamen. Het middenveld werd door de Ajax-trainer op een andere manier ingedeeld dan normaal – Edson Álvarez stond als controlerende middenvelder, Ryan Gravenberch en Davy Klaassen moesten Tadic in aanvallend opzicht ondersteunen – omdat de coach de counters van de thuisploeg vreesde. Dat was een legitieme keuze, maar daarmee maakte hij het werk van Tadic niet gemakkelijker. 

Op het moment dat Tadic met groot succes in de aanval van Ajax stond, had hij in de personen van Frenkie de Jong en Lasse Schöne twee spelers die het passingsspel tot in de perfectie beheerste. In de wedstrijd tegen Liverpool was dat toch anders: de enige momenten dat je Álvarez aan de bal wil zien, is op het moment dat hij een bal onderschept of een schot blokkeert, Klaassen is met zijn loopacties zonder bal van grote waarde en Gravenberch dribbelde veel in de breedte dan in de diepte en kon er daardoor ook niet voor zorgen dat Tadic in de voeten kon worden aangespeeld in het as van het veld. 

Gelijk van Ten Hag

Daarmee heeft Ten Hag het bij het juiste eind dat hij claimt dat het meest gelukkige team er met de winst vandoor is gegaan. Feit blijft echter wel dat Liverpool dat twee keer lukt bij evenveel ontmoetingen met Ajax, waardoor je jezelf kunt afvragen of de Amsterdammers zich niet té veel hebben aangepast aan de tegenstander. Helemaal in de samenstelling waarmee Liverpool gisteren aantrad, had Ajax met Lassina Traoré in de punt van de aanval en spelend met het normale middenveld (twee controleurs en een nummer tien) wellicht voor meer druk op het doel van de tegenstander kunnen zorgen en het voor elkaar kunnen spelen dat er altijd een diep aanspeelpunt was om een aanval aan op te hangen. 

Aan de andere kant: als Traoré bij een basisplek op Anfield dezelfde kansen miste als tegen FC Midtjylland, dan had Ajax alsnog met lege handen gestaan. Ook in dat opzicht heeft de Ajax-trainer een punt, al maakte hij dat gisteren niet: de spitspositie is in de Eredivisie wel ingevuld met de talentvolle Traoré, maar in grote Europese wedstrijden blijft het een heikel punt voor de Amsterdammers. Het inbrengen van Klaas-Jan Huntelaar kwam misschien iets te laat, maar de Europese campagne laten afhangen van een 37-jarige spits die op zijn retour is, lijkt ook niet heel prestatie-bevorderend. Mocht Ajax volgende week tegen Atalanta het voor elkaar krijgen om de overwintering in het Miljardenbal veilig te stellen, dan kan het die extra miljoenen misschien aanspreken om een kwaliteitsspits aan de selectie toe te voegen.