Stille ster van PSV geruisloos naar de top

Cody Gakpo is dit seizoen bij PSV definitief doorgebroken in het eerste elftal. De Eindhovenaar maakt bij de club uit zijn geboortestad week in week uit indruk en wacht inmiddels op een uitnodiging van het Nederlands elftal. Rondom zijn persoon lijkt het altijd rustig te blijven, waardoor de 21-jarige buitenspeler in de schaduw van spelers als Mohamed Ihattaren, Donyell Malen en Mario Götze kan uitgroeien tot de stille ster van PSV. 

Cody Gakpo lijkt van de vaste kern PSV’ers het meest te profiteren van het systeem dat Roger Schmidt aan het begin van dit seizoen introduceerde. De geboren Eindhovenaar, die al zijn hele voetballeven bij PSV voetbalt, is voor de Duitse oefenmeester over het algemeen één van de eerste spelers die hij op het wedstrijdformulier zet. De 21-jarige buitenspeler annex aanvaller kan zijn veelzijdigheid dit jaar goed gebruiken; in de eerste seizoenshelft speelde Gakpo als linker- en rechter ‘halve nummer tien’ en kwam hij ook in actie als zowel diepe als hangende spits. 

Cody Gakpo

De opmars van Gakpo komt niet echt uit de lucht vallen. Vorig voetbaljaar was hij, voordat het corona-virus ervoor zorgde dat het voetbalseizoen afgebroken werd, al goed op schot voor de Eindhovenaren. De 21-jarige vleugelspeler kreeg van Ernest Faber in de laatste fase van het seizoen het vertrouwen als basisspeler en stelde de interim-trainer, die Mark van Bommel verving, niet teleur: in zijn laatste drie wedstrijden van dat seizoen (tegen ADO Den Haag, Vitesse en Feyenoord, red.) wist hij zich als bassispeler telkens op het scorebord te schieten. In totaal maakte hij in 25 Eredivisie-wedstrijden zeven doelpunten en was hij verantwoordelijk voor zeven assists. Met andere competites erbij kwam zijn seizoenstotaal op acht doelpunten in 39 wedstrijden. 

Onder Schmidt lijkt er echter geen maat te staan op de doelpuntenproductie van het jeugdproduct van De Herdgang. In de eerste officiële wedstrijd van het seizoen, de Europa League-voorronde tegen NS Mura, zorgde Gakpo er met twee doelpunten voor dat PSV gemakkelijk door bekerde naar de volgende ronde. Ook tegen Rosenborg, de laatste horde op weg naar de groepsfase, had hij met een doelpunt een belangrijk aandeel in de 0-2 overwinning in Noorwegen. Die lijn zette hij door in de Eredivisie: in de eerste competitiewedstrijd tegen FC Groningen vond hij twee keer het net en inmiddels ligt Gakpo na twaalf competitiewedstrijden op schema om zijn doelpuntenaantal van vorig seizoen te verbeteren: in de eerste seizoenshelft schoot de 21-jarige jeugdinternational al vijf keer raak. Vergelijk je de doelpuntencijfers over alle competities, dan zit Gakpo echter al boven zijn productie van vorig seizoen: in achttien wedstrijden maakte de aanvaller nu negen doelpunten, één meer dan vorig seizoen. 

Ontwikkeling in cijfers

Dat Gakpo dit seizoen makkelijker het doel lijkt te vinden dan vorig seizoen, ligt voor een deel aan het werken met specialistentrainer Boudewijn Zenden. De oud-vleugelspeler van onder andere PSV en Liverpool werkt samen met Gakpo om zijn schoten vanuit verschillende posities beter op het doel te krijgen, met het doelpunt in de gewonnen wedstrijd tegen RKC Waalwijk (1-4, red.) als meest recente voorbeeld. 

Als we kijken naar de doelpunten die hij maakte in de Eredivisie, dan zit er nog niet zo’n groot verschil in de cijfers. Zowel vorig jaar als dit seizoen scoorde hij 0,5 doelpunten per negentig minuten; dit seizoen speelt Gakpo vaker vanaf de meet mee, waardoor hij dus statisch gezien ook meer kans maakt om doelpunten te maken. Het verschil in de afwerking is minimaal met vorig seizoen: dit jaar staat hij in 26% van de gevallen op de juiste schotpositie om een doelpunt te maken, vorig seizoen was dat 25%. Wel is er een stijging in het aantal pogingen te zien (0,2 per wedstrijd), waardoor hij dus méér schiet dan vorig seizoen en dat vaker doet vanuit een positie dat hij kan scoren, waardoor het doelpuntentotaal ook hoger ligt dan vorig seizoen rond deze tijd. 

Het grootste verschil in de statistieken van Gakpo zit echter niet in de doelpunten die hij op dit moment maakt. En ook niet in de assists die hij aflevert (0,2 per wedstrijd dit seizoen, 0,4 per wedstrijd vorig jaar) of het aantal gecreëerde kansen per negentig minuten (1,2 om 2,9). Gakpo valt, naast zijn doelpunten, meer op doordat zijn dribbels een stuk succesvoller zijn: in totaal zorgt hij voor 2,4 geslaagde acties per negentig minuten (70% van totale dribbels) terwijl dat vorig seizoen op 2,2 geslaagde acties (60% van totaal) lag. 

Constante factor

Maar het belangrijkste verschil waarom Gakpo in deze seizoenshelft bij het grote publiek opviel, was het feit dat de PSV’er van de grote talenten in de selectie als constante factor gold. Donyell Malen kwam terug van een lange blessure en is pas de laatste weken écht op stoom aan het raken in de aanval van PSV, Noni Madueke krijgt van Schmidt door aanwezigheid van Eran Zahavi weinig kansen om zich echt te onderscheiden terwijl de Israëlische spits beduidend minder presteert dan de jonge Engelsman en de problemen die Mohamed Ihattaren had, zijn inmiddels breed uitgemeten dit voetbaljaar. 

Doordat zij allemaal wat minder presteren/presteerden dan vorig seizoen en dat Gakpo juist zijn prestaties meenam naar dit jaar en op sommige vlakken zelfs verbeterde, maakt het dat je als speler eigenlijk niet beter presteert maar wel meer opvalt. Desalniettemin zijn de verrichtingen die Gakpo als 21-jarige aanvaller op de mat legt bij PSV indrukwekkend; de jongeling lijkt eigenlijk geen last te hebben van de grote belasting van dit seizoen en heeft voorlopig nog geen vormdip ondergaan die ervoor zorgt dat hij zichzelf uit een dalletje moet voetballen. 

Nederlands elftal

Sterker nog: veel analytici en voetbalfans gunnen hem graag een volgende stap. Dan hoef je niet meteen aan een transfer te denken – begin deze maand tekende Gakpo nog een nieuw contract in Eindhoven dat hem tot 2025 PSV’er maakt – maar eerder aan een uitverkiezing voor het Nederlands elftal. 

Tot nu toe werd hij nog niet definitief geselecteerd door bondscoach Frank de Boer, die tot veler verbazing spelers als Ryan Babel nog steeds de voorkeur geeft boven het PSV-talent, maar wanneer Gakpo zijn prestaties van de eerste seizoenshelft een vervolg weet te geven, kan die uitnodiging niet lang uitblijven.