Ten Hag staat voor belangrijke beslissing in Champions League

Ajax-trainer Erik ten Hag heeft in aanloop naar de belangrijke Champions League-wedstrijd tegen FC Midtjylland een aantal lastige keuzes te maken. Niet alleen beschikt hij over een aantal twijfelgevallen op het gebied van fitheid, ook tactische keuzes moeten worden (her)overwogen. De invulling van de spitspositie is daarin cruciaal. 

Ajax ontvangt voor de vierde wedstrijd in de Champions League FC Midtjylland in de eigen Johan Cruijff ArenA. Hoewel de verwachting is dat de Amsterdammers dit appeltje wel gaan schillen, ligt onderschatting opnieuw op de loer voor de formatie van trainer Erik ten Hag. De lessen die het leerde in Denenmarken zullen in Amsterdam opnieuw gelden. Ajax is er veel aan gelegen om de drie punten in eigen huis te houden met het oog op overwintering in de Champions League, dat naast sportieve prestege ook gunstige financiële gevolgen heeft. 

Ajax – FC Midtjylland 

De eerste wedstrijd tussen Ajax en Midtjylland had twee gezichten. In de openingsfase waren de Amsterdammers heer en meester en door twee vroege doelpunten leek er geen vuiltje aan de lucht voor de Nederlandse recordkampioen. Naar verloop van tijd slopen er veel slordigheden in de ploeg van Erik ten Hag, liep het zelfs tegen een tegendoelpunt aan en werd de overwinning tegen de voormalige club van Rafael van der Vaart met hakken over de sloot veiliggesteld. 

Dat Ajax in eerste instantie maar zeventien spelers meenam naar Denemarken – onder andere basisklanten André Onana, Ryan Gravenberch en Davy Klaassen testten destijds positief op het corona-virus – zorgde ervoor dat de Amsterdammers een alles behalve vlotte voorbereiding naar het duel kende. Nadat de in eerste instantie positieve corona-testen vals alarm bleken te zijn, kon Ten Hag alsnog beschikken over zijn sterspelers. Desalniettemin begon Klaassen niet in de basis omdat Ten Hag Ekkelenkamp een plek bij de eerste elf beloofde. 

Zonder de 27-jarige middenvelder bezweek het middenrif een aantal keer bijna onder de druk van de Deense opponent, waardoor de trainer de zomeraanwinst in de tweede helft toch in het veld bracht. Daardoor herstelde Ajax de balans op het middenveld, maar kwam het nog steeds mondjesmaat onder de druk van Midtjylland vandaan. Dat kwam deels door het slordige spel van de Ajacieden wanneer zij de bal hadden, maar ook door de manier van spelen van de Deense opponent. 

Defensief spelletje

Om het matige spel van Ajax compleet op de Amsterdammers af te schuiven, is te weinig eer voor het defensieve spelletje van FC Midtjylland. De kampioen van Denemarken speelt in de vaderlandse competitie aanvallend voetbal, maar zakt in de Champions League ver terug op eigen helft om in de omschakeling toe te slaan. Dat lukte in de wedstrijd tegen Ajax één keer, maar de Denen hadden ook kansen op meer doelpunten. 

Een groot deel van die kansen ontstonden omdat zij het Ajax onmogelijk maakte om in hun gebruikelijke spelletje te komen. De Amsterdammers bouwen graag via de centrumverdedigers en de controleurs op het middenveld aan een aanval en daar had FC Midtjylland iets op gevonden. De aanvallers van de Deense club zorgde ervoor dat de Daley Blind en Perr Schuurs onder druk werden gezet, het middenveld zette de twee controleurs van de Amsterdammers vast en de vleugelspelers schermde de passlijnen naar Nicolas Tagliafico en Noussair Mazraoui af. 

Daardoor had Ajax in de opbouw vaak maar één optie: de bal terugspelen naar keeper Onana. De Kameroense doelman ervaarde dan hetzelfde probleem als de centrale verdedigers: er waren in zijn directe omgeving weinig tot geen afspeelmogelijkheden, waardoor de enige optie een lange bal naar voren was. Dat patroon herhaalde zich vaak bij Ajax, waardoor de Amsterdammers niet in hun spel raakte en steeds meer moeite hadden om de bal in de ploeg te houden. Op het moment dat er dan óók nog slordigheden in het spel sluipen, is het einde dan al vrij snel zoek. 

Herhaling van zetten

Voor de wedstrijd van vanavond zal Ajax dat natuurlijk anders willen doen, maar de verwachting is dat FC Midtjylland met hetzelfde strijdplan aan de aftrap zal gaan verschijnen. De Deense ploeg heeft geen enkele reden om aan te vallen omdat de kans op overwintering zo goed als nihil is en een punt voor hen als een overwinning zal voelen. Wanneer Ajax óók met dezelfde motieven het veld betreedt, dan kan er een herhaling van zetten ontstaan van de wedstrijd in Denemarken. 

Ajax speelt in de Champions League vaak een variant met Dusan Tadic in de punt van de aanval. In Denemarken was dit ook het geval: de Servische captain liet zich vaak terugzakken, is sterk in de grondduels en zorgt er met zijn techniek en passing voor dat andere spelers de ruimte krijgen om in het gat in de punt van de aanval te duiken én de bal uiteindelijk te ontvangen. In de eerste wedstrijd met Midtjylland kwam dit echter niet van de grond, waardoor niet alleen het opbouwende spel van Ajax de soep in liep. 

Op het moment dat Tadic zich liet terugzakken, was er achter hem geen ruimte voor de buitenspelers om in te duiken omdat Midtjylland zeer defensief stond opgesteld en de achterste linies beter afgesloten was als de horeca in deze tijden. Tel daar de manier waarop de Deense ploeg druk zet bij op en je hebt een blauwdruk voor een teleurstellende avond Champions League-voetbal waarbij je geluk nodig hebt om een doelpunt te maken.  

Spitspositie

Daarom zal Ten Hag een knoop moeten doorhakken over de spitspositie. In plaats van een hangende spits zoals Tadic, heeft Ajax op basis van de eerdere wedstrijd tegen Midtjylland meer behoefte aan een spits die een luchtduel aan kan gaan, tegen de centrale verdediging van de tegenstander speelt en vanuit daar aanspeelbaar is voor de aansluitende teamgenoten. Met andere woorden: Ajax heeft een spits zoals Lassina Traoré nodig om een herhaling van de vorige Champions League-wedstrijd te voorkomen. 

De jonge spits scoort dan niet op regelmatige basis voor zijn club, hij is in het veld een bruikbare kracht in dit soort duels. Ajax heeft in het aanvallende middenveld en op de vleugels genoeg scorend vermogen, maar deze spelers kwamen in het eerste duel maar weinig in de gevaarlijke zones rondom het strafschopgebied. Dat lag voor een groot deel omdat veel lange ballen van Onana, die er vandaag óók gaan komen, verloren gingen omdat Tadic of niet in de punt van de aanval stond óf zijn luchtduel verloor van één van de centrale verdedigers. 

Dat soort beslissingen verdienen misschien niet de schoonheidsprijs qua voetbal, maar zorgen er wel voor Ajax in aanvallend opzicht de drukke linies (verdediging en middenveld) overslaat én in de voorhoede ook een duel kan winnen. Dan win je misschien niet met vloeiende combinaties en technische hoogstandjes van de spelers, maar heb je aan het einde van de rit wel drie belangrijke punten in de strijd om overwintering in de Champions League.