Ten Hag-stunt tegen Liverpool

Manchester United wordt de afgelopen week met zoveel spelers in verband gebracht dat je zou vergeten dat er een topper in de Premier League op het programma staat. De mannen van Erik ten Hag nemen het na twee dramatische wedstrijden op tegen titelkandidaat Liverpool. Waar United normaal concurrent is van The Reds, dreigen ze op basis van de eerste twee wedstrijden van het seizoen speelbal te worden van het team van Jürgen Klopp. Met de nadruk op dreigen. 

Erik ten Hag is voorlopig nog niet de wonderdokter die United al sinds 2013 zoekt. De Nederlandse trainer voegde zich in het rijtje met managers die Sir Alex Ferguson een opvolger geeft, maar is in de eerste twee wedstrijden van de koude kermis thuisgekomen. Op papier had United een droomcompetitiestart tegen Brighton & Hove Albion en Brentford voordat het grote werk tegen titelkandidaat en de eeuwige rivaal Liverpool zou beginnen. Maandag staat die enorme klus op het programma en hoewel de twee kansloze verliespartijen tegen Brighton en Brentford anders doen vermoeden, laten die wedstrijden juist zien dat United wél een kans heeft tegen de voetbalmachine van Jürgen Klopp. 

Erik ten Hag en Manchester United

In de openingswedstrijden maakte Erik ten Hag een klassieke Nederlander-in-de-Premier-League-fout. Manchester United zit al jaren in een dal, maar ze hebben niet alléén maar koekenbakkers op het veld staan. Dat een groot deel van het team dat Ten Hag het veld instuurde onder de managers Ralf Rangnick en daarvoor Ole Gunnar Solskjaer nu nóg kanslozer waren tegen de Premier League-laagvliegers, zat hem niet in de samenstelling van het middenveld, het onwennige spel van Lisandro Martínez, het ontbreken van een Frenkie de Jong op het middenveld of de doelpuntendroogte blijft aanhouden als Cristiano Ronaldo geblesseerd blijft aan zijn mentaliteit en Anthony Martial met zijn fysieke gesteldheid blijft sukkelen. 

Dat kwam omdat Ten Hag de wedstrijden tegen Brighton en Brentford in eerste instantie aanvloog als een Eredivisie-wedstrijd van Ajax tegen een mindere god uit de Eredivisie – en Louis van Gaal en Frank de Boer kunnen je vertellen wat er dan misgaat in de Premier League. De Engelse koningsklasse wordt gevreesd voor het fysieke spel, geroemd om het moordende tempo en verlekkerd als hét voetbalwalhalla van deze wereld door de mondiale aandacht en de enorme bedragen die er op de rekening gestort worden van de twintig beste Engelse voetbalclubs. Sinds de mega-deal rondom de tv-gelden is ingegaan, hebben degradatiekandidaten het budget van Nederlandse topclubs. In sommige gevallen nóg meer. Daardoor kun je als Manchester United zijnde, maar ook als topploeg zoals Manchester City of Liverpool, niet zoals Ajax tegen RKC gaan voetballen.

Gebeurt dat wel, dan krijg je de situatie zoals tegen Brighton en vooral Brentford. In de uitwedstrijd tegen de Londenaren werd United genadeloos afgestraft voor de twee sterke punten die het Ten Hag-voetbal in de Johan Cruijff ArenA tot een succes maakte: veel ruimte achter de verdediging en veel ruimte tussen de spelers in de verschillende linies. Daardoor hadden de Ajax-aanvallers veel beweegruimte voor hun individuele acties, lag er op het centrale middenveld nog steeds ruimte voor korte combinaties en werd daardoor vaak één van de vleugelspelers, de spits of de opkomende back aangespeeld. Dat Ajax tegen de RKC’s, de NEC’s en inmiddels ook de middenmoot- en subtoppers van de Eredivisie met deze volle-risico-tactiek benadert, betekent ook dat er veel fouten gemaakt worden in het aanvalsspel. Daar gaan Brighton en Brentford wel wat anders mee om dan de Eredivisie-ploegen die Ajax tegen kreeg. 

Liverpool

Dat terwijl Ajax óók in die wedstrijden eigenlijk het meest gevaarlijk was vanuit de omschakeling. Het voetbal van Ten Hag is immers in de basis druk zetten bij balverlies totdat het team de bal weer verovert heeft of de tegenstander zo ver naar achteren gedrukt wordt dat de doelman de bal naar voren rost. In zekere zin maakte de ‘hoge’ positioneringen op het veld, de vrijheid die de aanvallende spelers hadden en de individuele kwaliteiten van de voorhoede de Amsterdammers de aanvalsmachine die onder leiding van Ten Hag Nederland veroverde en de Europese top het vuur aan de schenen legde. Kijk je puur naar het voetbaltechnische gedeelte (de spelersrollen/-types, de manier van verdedigen en het pressiesysteem) dan is Ten Hag-voetbal in de basis perfect voor de Premier League, alleen is de voetbalfilosofie van Ten Hag nog te Nederlands om mee te kunnen in het compacte, snelle voetbal in Engeland. 

Brentford had vier counters nodig om United compleet te ontregelen. De Londenaren waren in twee (!) passes bij de doelpuntenmaker en hadden daarbij het geluk dat David de Gea zijn blundersloffen aan had getrokken. Niet omdat Ten Hags pressiesysteem en uitgedacht aanvalsplan plotseling waardeloos zijn, maar omdat ze pakweg tien tot twintig meter te diep op de helft van de tegenstander uitgevoerd worden. Manchester United is qua naam en faam nog een Europese grootmacht, kan daardoor voor elke linie wel één topspeler onder contract hebben staan; voor het Ten Hag-voetbal met de aanvallende Ajax-gedachten, heb je in Engeland een team zoals Manchester City of Liverpool nodig. 

Dat Jadon Sancho nog niet de keuzes maakt / impact heeft die Rihad Mahrez (Manchester City) of Mo Salah (Liverpool) hebben, is gezien zijn leeftijd niet meer dan logisch. Ten Hag, Manchester United en de fans verwachten dat echter wel van de onder druk staande zomeraankoop van vorig seizoen – en doen dat ook van de 22-jarige Antony als Ten Hag hem in de laatste weken wegplukt bij Ajax. Dat de wedstrijd tegen Liverpool niet alleen voor de (mogelijke) Braziliaanse aanwinst (of een andere buitenspeler), maar ook voor middenvelder Casimero te vroeg komt, is voor het proces waar Manchester United in zit eerder een geluk dan een ongeluk. 

De rollen zijn immers omgedraaid: in plaats van Ajax is Ten Hag nu die andere Eredivisie-ploeg die het de topper zo lastig mogelijk moet maken. In die zin, denk aan de Europese campagnes van Ajax tegen de grote ploegen en de wedstrijd tussen United en Liverpool in de voorbereiding van dit seizoen, liggen er in de Premier League op dit moment alleen voldoende ruimtes als de tegenstander gaat aanvallen. Dat Ten Hag ook mét Casimiro, Antony en eventueel nog Frenkie de Jong en een extra aanvaller nog steeds geen City of Liverpool-selectie heeft, is misschien wel de belangrijkste reden om het hogeschoolvoetbal dat hij bij Ajax liet zien, eerst terug te vertalen naar die eeuwenoude Engelse basis die óók in het Ten Hag-voetbal opgesloten ziet: anticiperen op bepaalde spelsituaties, reageren als één team zodat je kunt profiteren van fouten van de tegenstander.

TIP: Wint Liverpool (1.67x) of Manchester United (5.3x) de eerste topper in de Premier League?