Van Basten en Cruijff zijn de redding voor Ajax

De geschiedenis herhaalt zich opnieuw bij Ajax. Waar het in Amsterdam jarenlang rustig was en de club op het veld vele successen vierde, draait het in de Johan Cruijff ArenA sinds een korte tijd weer om macht, de Johan Cruijff-filosofie en de verhouding tussen voetbal- en bedrijfsmensen. Het is in de historie van de club daarom opnieuw vijf voor twaalf.

Onrust binnen Ajax

Sinds het plotselinge vertrek van Marc Overmars komen de problemen steeds verder bloot te liggen. Edwin van der Sar, die de eer aan zichzelf hield en als algemeen directeur opstapte, bleek niet in staat te zijn om de club bij de hand te nemen, terwijl hij met Klaas Jan Huntelaar en Gerry Hamstra twee mensen naast zich had zitten die de problemen van Ajax eveneens niet op hun schouders konden nemen. Het resultaat was dat er een topclub ontstond waarbij niemand aan het stuur zat en de bedrijfsmensen het overnamen.

Het is precies waar Cruijff tussen 2010 en 2016 zo fel op tegen was. De oud-topvoetballer was van mening dat mensen uit het bedrijfsleven weldegelijk in staat waren om een directiefunctie te bekleden, maar dat zij nooit aan het stuur moesten staan. Het waren voormalig voetballers die wisten hoe het in de kleedkamer eraan toeging, wat er nodig was om een topprestatie te leveren en wat Ajax sportief nodig had. Zij moesten daarom altijd de overhand nemen en ervoor zorgen dat ‘Ajax Ajax bleef’.

Zeven jaar na zijn overlijden staat de Amsterdamse wereld er heel anders voor. De succesvolle driehoek Van der Sar, Overmars en Erik ten Hag is verdwenen en binnen de leiding van Ajax is er geen enkel persoon meer met het DNA van de club. In plaats daarvan bestaat de directie uit mensen die op de succesvolle status van de club meehoppen. Hoewel Menno Geelen als commercieel directeur te prijzen valt, stralen Maurits Hendriks en Susan Lenderink precies hetgeen uit wat Ajax niet wil zijn.

Na het vertrek van de bekritiseerde Van der Sar is Ajax definitief haar gezicht verloren. Niet langer staat de Nederlandse recordkampioen te boeken als een voorbeeld voor andere clubs in de Eredivisie: anno 2023 is het een club in verval. Mocht Ajax er de komende weken voor kiezen om Kjetil Knutsen als hoofdtrainer voor de groep te zetten, dan komt het aankomend seizoen met een waar vreemdelingenlegioen de bestuurskamers van de tegenstanders binnen en is de herkenbaarheid volledig verdwenen.

Hulp van Cruijff en Van Basten

Ajax kan de situatie maar op één manier oplossen: zoek oud-voetballers met een hart voor de club die de belangrijke posten weer kunnen opvullen. Allereerst moet er een nieuwe algemeen directeur komen. Geelen, die naar verluidt op pole position lag, en Hendriks, die zelf graag wilde maar geen enkele steun had, hebben inmiddels bedankt, waardoor het iemand van buitenaf wordt. Ajax gaat daarmee vóór 1 augustus een cruciale beslissing maken die belangrijk is voor de komende jaren.

Wil het verstandig zijn, dan pleegt het dit weekend nog een telefoontje met Marco van Basten. De huidige analist op Ziggo Sport vertelde deze week dat hij een aanbod voor een rol in de Raad van Commissarissen naast zich heeft neergelegd, omdat hij een bestuurlijke functie niet zag zitten. In zijn karakter zit namelijk ‘dat hij te snel wil’. Het is echter ook bekend dat Van Basten tijdens de Cruijff-revolutie op een haar na de nieuwe algemeen directeur van Ajax was. Er zijn kortom mogelijkheden om hem over te halen.

Met een naam als Van Basten zal Ajax de weg omhoog weer kunnen inzitten. Zijn naam opent deuren in vrijwel alle landen ter wereld, als voetbalanalist laat hij wekelijks op televisie zien dat hij bordenvol ideeën zit en Van Basten heeft de gave om zich goed in woorden uit te drukken. Hij kan daarbij hulp vragen van zijn overige directieleden, die op commercieel vlak meer kennis hebben. Ook kan de club proberen om Jordi Cruijff een adviserende rol op technisch vlak te laten vervullen, waarmee de grootste namen van de club bijeen zouden komen.

Het is echter de grote vraag of de huidige organisatie bereid is om sterke persoonlijkheden naar de club te halen. Cruijff en Van Basten steken hun mening namelijk niet onder stoelen of banken, waardoor directieleden het grote risico lopen dat ze moeten verdwijnen. Wanneer ze iemand halen met minder macht en overredingskracht, kunnen ze hun stoel simpelweg blijven bezetten. Het lijkt er daarom sterk op dat Van Basten en Cruijff niet komen, waarmee Ajax een grote kans voor de nabije toekomst laat liggen.