Van de Beek maakt droomtransfer na WK

Donny van de Beek maakte deze winter zijn langverwachte huurtransfer. De middenvelder van Manchester United stond in de zomer al in de belangstelling van Everton, dat destijds nog onder leiding van Rafa Benitez stond. Opvolger Frank Lampard zag het ook zitten in de Nederlander en zette Van de Beek in de basis tegen Leeds United (3-0, red.). Onder de oud-middenvelder van onder andere Chelsea en de nationale ploeg van Engeland duikt Van de Beek steeds meer in de rol van zijn tegenwoordige oefenmeester.

Donny van de Beek was bij Ajax een manusje van alles op het middenveld. Het maakte niet uit waar je de inmiddels 25-jarige aanvallende middenvelder in de as wegzette, Donny leverde eigenlijk altijd. Of dat nu ‘op zes’, ‘op acht’ of ‘op tien’ was: door zijn veelzijdigheid, misschien vrijwel complete spelersprofiel als middenvelder, kan Van de Beek het allemaal. Dat is een trainer met de middenvelder in de selectie een fraaie optie, alleen werkt die veelzijdigheid Van de Beek sinds zijn transfer naar Manchester United vooral tegen. De Nederlander speelde in twee jaar op Old Trafford dan wel vijftig wedstrijden in het shirt van The Red Devils, een vaste basisplaats – of überhaupt uitzicht daarop – zat nooit in het vat voor Van de Beek, al had dat niet alleen maar met de veelzijdigheid van de middenvelder te maken.

Donny van de Beek

Van de Beek heeft in zijn tijd bij Manchester United ook niet het grootste geluk gehad met de trainers die hij trof. Ole Gunnar Solskjaer was de man die voor de groep stond op het moment dat Van de Beek zijn veertig miljoen euro kostende transfer vanuit Ajax afrondde. De Noorse manager kende als speler zijn hoogtijdagen bij de meest legendarische manager van het moderne Manchester United. De spelprincipes die Sir Alex Ferguson aanhield, en met het nodige succes, is eigenlijk heel goed terug te zien in de manier waarop Solskjaer zijn middenveld liet fungeren in de tijd dat hij met de scepter zwaaide op Old Trafford.

Daardoor werd het centrale middenveld van United eigenlijk opgedeeld in twee blokken. Solskjaer nam eigenlijk de blauwdruk van zijn Schotse leermeester over en zorgde er met twee defensief ingestelde centrale middenvelders voor dat er het typische Engelse ‘blok’ voor de defensie staat (4-2-3-1). De aanvallend ingestelde middenvelder maakt deel uit van het ‘aanvallende blok’ en is op basis van zijn positie ook de belangrijkste creatieve motor van de ploeg. Dat Van de Beek de ‘pech’ had dat Bruno Fernandes een aantal maanden geleden voor veel geld werd overgenomen van Sporting Lissabon, is echter niet de enige reden dat we de Nederlander niet zo veel ‘op tien’ zagen.

Voor het ‘Solskjaer/Ferguson-model’ heb je een lichtvoetige aanvallende middenvelder nodig die snel kan kappen, draaien én de handelingssnelheid heeft om dat in zo’n tempo te doen dat de (steek)pass al gegeven als tegenstander nog bezig is zijn draaicirkel rond te maken. Van de Beek is een veelzijdige speler, waardoor dit soort specialismes niet aan hem besteed zijn. Aangezien er in de United-selectie veel (defensief) sterkere verdedigende middenvelders rondlopen én Van de Beek op offensief gebied niet de juiste kwaliteiten heeft om het voetbal dat Solskjaer wilde laten zien tentoon te stellen, zorgde de combinatie van die twee factoren ervoor dat Van de Beek, ondanks zijn bovengemiddelde talent voor combinatievoetbal en het spel versnellen, vooral de bank warm hield de afgelopen jaren.

Manchester United

Dat Solskjaer de zak kreeg van het Manchester United-bestuur, bracht in eerste instantie goede hoop voor de middenvelder. Michael Carrick nam het stokje als interim-trainer over en later werd de Duitser Ralf Rangnick aangesteld als trainer voor de rest van het seizoen. Rangnick was de aangewezen man om dat dit seizoen te veranderen. De Duitse oefenmeester houdt er, net als zo’n beetje elke Duitse oefenmeester, zijn eigen versie van het gegenpress-systeem op na. Aangezien de oefenmeester ervaren is en na zijn tijdelijke trainersjob een andere functie gaat bekleden binnen United, is ondanks al zijn ervaring nog een beetje wennen aan het Premier League-voetbal.

Van de Beek kreeg onder Rangnick één serieuze kans, in de Champions Leauge-wedstrijd tegen Young Boys Bern. Dat was al een wedstrijd om des keizers baard en onze landgenoot maakte in dat optreden vanuit de defensieve middenvelder-positie geen al te beste indruk. Aangezien óók Rangnick ervoor moet zorgen dat het defensieve blok op het middenveld als voornaamste taak heeft om de balans in het elftal te bewaren en de ultra-snelle omschakelingen in de Premier League op te breken. Dat dit rollen zijn die een technische voetballer zoals Van de Beek niet liggen, was onder Solskjaer al meer dan duidelijk geworden.

Het is voor Manchester United echter niet rendabel om Van de Beek nóg een half seizoen op de bank te houden. De club betaalde veertig miljoen euro om Van de Beek voor vijf jaar vast te kunnen leggen. Na anderhalf jaar van dat contract, is er nog een geschatte marktwaarde van 25 miljoen euro over, miste Van de Beek een eindtoernooi met het Nederlands elftal (lees: manier om zijn waarde op te krikken) en de originele investering van United wordt daardoor alleen maar minder waard, los van het feit dat de lengte van het contract vaak bepaalt hoeveel over- of onder je de marktwaarde moet bieden.

Frank Lampard

Desalniettemin durfde Frank Lampard het aan om Van de Beek tegen Leeds United als defensieve middenvelder te laten starten in het systeem dat Rangnick ook gebruikt bij United: 4-2-2-2. Er is alleen één groot verschil tussen de manier waarop Lampard deze strategie toepast als je dat vergelijkt met Manchester United. Dat verschil heet Donny van de Beek en de manier waarop Lampard het centrale duo inricht. Rangnick kiest, net zoals bijvoorbeeld Roger Schmidt in zijn eerste seizoen bij PSV, eigenlijk voor twee ‘powerhouses’ als defensieve middenvelders. In de wedstrijd tegen Leeds combineerde Lampard de kwaliteiten van de Braziliaanse bulldog Allan met de voetballende kwaliteiten van Van de Beek.

Daardoor krijg je een beetje een moderne versie van de middenvelder die de Everton-manager ooit was. Een Lampard met veel meer loopvermogen. Of de bal nu in de defensie van The Toffees rond ging, of het aanvallende middenveld nu in balbezit was of dat één van de twee aanvallers een afspeelmogelijkheid zocht: elke keer stond Donny op de plek waar hij moest staan. Allan jaagde op de bal, dwong de tegenstanders tot een fout en als je dan één iemand de bal moet geven om de bal naar voren te drijven en een offensieve oplossing te vinden, dan is dat Van de Beek wel.

De manager van Everton kreeg ook Dele Alli als aanwinst deze transferperiode. De middenvelder kwam over van Tottenham Hotspur en werd gezien als een belangrijke concurrent van Van de Beek. Aangezien de Nederlander zowel defensief als offensief voor de verbindingen kan zorgen en Alli meer een speler is die je in de offensieve zones van het veld moet aanspelen en zijn gang moet laten gaan, kan de combinatie van die twee niet alleen lijfsbehoud van Everton veilig stellen, maar ook een kick-start voor Van de Beek zijn.

WK 2022

Het doel van Van de Beek is natuurlijk om deel uit te maken van de selectie die Louis van Gaal meeneemt naar het WK 2022 in Qatar. Frank de Boer liet Van de Beek zoals bekend thuis voor de EURO 2020, dat voor Oranje teleurstellend eindigde en voor De Boer ook meteen het einde betekende van het bondscoachschap dat hij overnam na Ronald Koemans transfer naar FC Barcelona. Dat wil Van de Beek niet nog een keer laten gebeuren, en dat kan Manchester United eigenlijk ook niet gebruiken. In tegendeel: die kunnen volgend seizoen wellicht wél een Van de Beek op het middenveld gebruiken.

De ervaring die Van de Beek nu opdoet op Goodison Park kan zijn United-carrière ook maken. De Nederlander krijgt nu al het vertrouwen dat hij op Old Trafford miste en heeft nu niet een oud-aanvaller (Solskjaer, red.) maar een oud-middenvelder (Lampard, red.) als manager. En als je de carrière van Lampard nog een beetje kan herinneren, weet je dat de Engelse middenvelder van weleer misschien wel de passes en het inzicht had die Van de Beek kan ontwikkelen, maar de Nederlander door zijn loopvermogen in het spel zonder bal veel meer kan brengen dan Lampard, maar óók dan de defensieve middenvelders die volgend seizoen op het veld staan bij United.

Everton wint van Southampton? Jij wint 3,6x je inleg!