Vertrek Beukema toont succesvol AZ-beleid

Sam Beukema vertrekt na twee seizoenen alweer uit Alkmaar. De centrale verdediger tekent een meerjarig contract bij Bologna, dat hem afgelopen seizoen ook al wilde hebben. Destijds besloot AZ om hem nog even te behouden, in de wetenschap dat zijn vertrek deze zomer niet te voorkomen was. De transfer toont het succesvolle, maar ook pijnlijke beleid dat de club al ruim tien jaar heeft, waarbij het telkens weer bewonderingswaardig is hoe AZ zich met nieuwe spelers weet terug te vechten.

Ontwikkeling van Beukema

De 24-jarige Beukema is afkomstig uit de jeugdopleidingen van FC Twente en Go Ahead Eagles en maakte in 2021 de overstap naar AZ. In Alkmaar kreeg hij ruimschoots de tijd om te wennen aan het niveau en zich langzaam in het basisteam te knokken. Dat lukte: in zijn eerste seizoen kwam hij over alle competities genomen tot 37 wedstrijden, waarin hij goed was voor 3 doelpunten en een assist. Opvallend was dat de supporters van AZ hem al snel in hun hart sloten. Beukema bleek namelijk niet alleen het niveau aan te kunnen, maar ontving door zijn harde werken en enthousiasme veel schouderklopjes.

Het resulteerde in de zomer van 2022 in interesse van Bologna. De Italianen wilden ver gaan om hem over te nemen, maar AZ vond dat Beukema zich in Nederland nog voldoende verder kon ontwikkelen en zag in de defensieve kracht een belangrijk onderdeel van het nieuwe team. Het bleek de juiste beslissing te zijn, want dit voetbaljaar was hij een van de leiders van het team dat lang bovenin de ranglijst van de Eredivisie meestreed en in de Conference League tot de halve finale kwam. Vanwege een blessure kwam hij vorig seizoen tot 44 duels. Daarin maakte hij als verdediger 3 treffers voor zijn team.

De ontwikkeling van Beukema was op het veld duidelijk zichtbaar, vooral tijdens Europese wedstrijden. Met tegenstanders als Anderlecht en West Ham United kreeg hij met fysiek sterke aanvallers te maken die veelvuldig het duel met hem opzochten. Waar veel Nederlandse talenten moeite hebben om hun directe tegenstander dan de baas te zijn, slaagde Beukema er veelal in om zijn mannetje te staan. Ook in de Eredivisie was dit het geval. Zo stond hij dit voetbaljaar tegenover Brian Brobbey. Het Nederlandse talent kan normaliter de bal eenvoudig bij zich houden, maar had bepaald geen eenvoudige avond tegen Beukema.

Het zegt allerminst niet dat Beukema de komende jaren niets meer hoeft bij te leren. Half april kreeg hij tijdens een Europese avond op ESPN nog felle kritiek van Kenneth Perez. De voormalig voetballer en huidige analist vond dat de verdediger zich te eenvoudig liet wegzetten door zijn tegenstander. “Hij werd eruit gelopen en had véél meer kunnen doen bij de tweede goal. Je ziet hem denken: ‘Laat die voorzet maar komen.’ Dat vond ik echt bijzonder. Het is een kwestie van mentaliteit. Hij brengt zijn vrienden in het centrum in de problemen”, zo vertelde Perez, die de andere aanwezigen aan tafel meekreeg. Over het hele seizoen genomen was er echter bij Beukema aan inzet geen gebrek.

Ideale kweekvijver

Aangezien Bologna hem al tijden wilde hebben, lijkt het erop dat Beukema bij zijn nieuwe club een serieuze kans gaat krijgen. Gekeken naar de stappen die hij de laatste twee jaar heeft gezet, heeft AZ zonder twijfel geweldig werk afgeleverd. En dat is niet voor het eerst, want de transferhistorie van de club toont aan dat de Alkmaarders een slim beleid hanteren. Maar liefst 5 van de 10 toptransfers uit de historie vonden de voorbije drie jaar plaats. Zo ging Myron Boadu voor 17 miljoen euro weg, gevolgd door Calvin Stengs (15 miljoen euro), Teun Koopmeiners (14 miljoen euro), Oussama Idrissi (12 miljoen euro) en Owen Wijndal (10 miljoen euro).

Voor de inkomende transfers geeft AZ beduidend minder geld uit. De transfer van Mounir El Hamdaoui is nog altijd de grootste uit de geschiedenis: de aanvaller kwam voor 7 miljoen euro. Ook Graziano Pellè staat in de top 3, namelijk 6 miljoen euro. Voor hetzelfde bedrag kwam Djordje Mihailovic in de recentere geschiedenis. Aan de prestaties is daarvan niets af te lezen. Sinds het seizoen 2017-2018 is AZ nooit meer buiten de eerste vijf clubs in de Eredivisie geëindigd, waarmee het elk jaar volop meedoet voor Europees voetbal. Daarnaast is het Alkmaarse spel al jarenlang zeer behoorlijk te noemen.

Minder druk voor talenten

Na het kampioenschap met Louis van Gaal heeft AZ nooit meer een serieuze gooi kunnen doen naar een landstitel, al was de club in het coronaseizoen wel hard op weg. Het zegt iets over het feit dat het voor de club lastig is om een hecht team op te bouwen dat kan concurreren met Ajax, PSV en Feyenoord. Tegelijkertijd is de druk in Alkmaar anders dan in andere gebieden van het land. Waar bij PSV en Ajax jaarlijks wordt verwacht dat de Schaal naar de stad komt, is het verwachtingspatroon bij AZ geheel anders. Bij de tweevoudig landskampioenschap is succes simpelweg zeer gewenst, maar geen móéten.

Het lijkt ook precies de reden te zijn dat AZ voor talenten een omgeving biedt waarin rust en regelmaat aanwezig is. Op het trainingscomplex streeft de club absolute professionaliteit na en eist het veel van de spelers, maar biedt het tegelijkertijd de gelegenheid om fouten te maken en hier vervolgens van te leren. Het levert de club veel op, want jonge spelers die als begin twintiger nog moeite hebben om op topniveau te presteren, zijn er soms bij gebaat om de tijd te krijgen. Daar is Beukema een goed voorbeeld van. Het vertrek van de centrale verdediger geeft daarom een perfect inkijkje in het financiële succes van de vereniging.