Virus Nederlands elftal vraagt om Berghuis-kuurtje

De selectie van het Nederlands elftal werd flink uitgedund na een virusuitbraak in de spelersgroep. Vijf spelers moesten het trainingskamp in Zeist verlaten. WK-gangers Cody Gakpo en Matthijs de Ligt missen daardoor de interlands tegen Frankrijk en (voorlopig) Gibraltar. Gelukkig zat het medicijn voor de sportieve gevolgen van virusuitbraak zat al in Koemans Eerste Hulp Bij Voetbalongelukken-kist: een Berghuis-kuurtje.

Nederlands elftal krijgt extra EK-kwalificatie uitdaging tegen Frankrijk

Waar de Oranje-koorts in het land de afgelopen wekentoenam, trof een ander virus de selectie van het Nederlands elftal. Bondscoach Ronald Koeman moest gedwongen afscheid nemen van potentiële basisspelers zoals Cody Gakpo en Matthijs de Ligt. De volgens De Telegraaf slechte kipkerrie had ook voor Joey Veerman een nare nasmaak: de middenvelder van PSV werd als vervanger van Frenkie de Jong opgeroepen, maar moest zich met virusverschijnselen laten vervangen.

Met de eerdere blessure van de middenvelder van FC Barcelona, het afhaken van Ajacied Steven Bergwijn en het vijftal nieuwe afmeldingen, heeft Koeman een veel groter gedeelte van zijn voorselectie nodig. De bondscoach en zijn staff zullen de puzzel voor de opstelling van de wedstrijd tegen Frankrijk (vrijdag, 20:45 uur) gelegd of de -stukken op hun plek aan het leggen zijn.

Nu Frenkie en ook Veerman afhaken voor het centrale middenveld, laait er een andere discussie rondom het Nederlands elftal weer op. Waar gaat Steven Berghuis spelen? Bij Ajax lijken ze hem niet meer als rechtsbuiten te zien. De vorige bondscoach Louis van Gaal vond de Ajacied niet goed genoeg om als rechtsbuiten te spelen (maar dat gold voor geen van de buitenspelers van Oranje) en op het WK en in de voorbereiding op dat toernooi, was Berghuis ook bij Oranje op het centrale middenveld te vinden.

En Koeman? Die riep Ryan Gravenberch op als vervanger voor Veerman. Daarmee gaf de bondscoach het signaal af wat hij ook op de persconferentie benadrukte. De bondscoach ziet in Berghuis meer een rechtsbuiten dan een middenvelder. Koeman wilde niet uitsluiten dat de 31-jarige Ajacied onder zijn bewind als aanvallende middenvelder in actie zou komen. Een rol centraal op het middenveld zoals hij bij Ajax en onder Van Gaal vertolkte, lijkt er bij Koeman niet in te zitten.

Ook niet met de blessures van De Jong en Veerman, zo blijkt. De bondscoach heeft de keuze uit middenvelders zoals Georginio Wijnaldum, Marten de Roon, Mats Wieffer, Davy Klaassen, Xavi Simons en dus ook nog Ryan Gravenberch om zijn middenveld mee in te vullen. Allemaal spelers die niet zo’n fijne trap als Berghuis in hun voet hebben. Het zijn ook allemaal spelers die veel minder driftig aan de bal zijn en in belangrijke zones van het veld minder balverlies in hun spel hebben zitten dan het opportunistische en soms driftige voetbal van Berghuis.

Aanvalsspel van het Nederlands elftal

In de huidige situatie van Oranje lijkt dat spel onmisbaar voor Koeman. Met het wegvallen van Gakpo en Bergwijn streepte de bondscoach de potentiële eerste en tweede linksbuiten weg. Koeman gaf op de persconferentie al aan dat Brian Brobbey als linksbuiten had getraind. Met Donyell Malen is er ook nog een andere speler die linksbuiten kan  spelen aanwezig. Datzelfde geldt voor Xavi Simons.

De groeibriljant van PSV is op basis van zijn verleden, fysieke bouw en technisch vermogen ook als een ‘echte middenvelder’ te zien, maakt voor een jonge speler weinig verkeerde keuzes en zou volgens Rafael van der Vaart al klaar zijn voor een dragende rol bij Oranje. Zonder Gakpo en Bergwijn kan dat misschien al vanaf links. Met buitenspelers van Liverpool en Ajax in de selectie, net zoals Raffie vanaf tien. En ja, dan kom je voor de rechtsbuiten al snel uit bij een speler met het profiel van Berghuis.

Berghuis rendeert het beste op het moment dat hij in de vrije ruimtes kan bewegen – want zonder topsnelheid, explosiviteit en/of een sterk lichaam kom je in een één op één op een hoog niveau (vaak) niet ver. Met Ajax-teamgenoot Davy Klaassen op één lijn, kan dat voor problemen zorgen. Bij Ajax lijkt Berghuis zich met de aanwezigheid van Mohammed Kudus en Francesco Conceição niet op de rechtsbuitenpositie te richten – dat zijn spelers met meer kracht, explosiviteit en/of snellere dribbels.

Dat zijn elementen van het spel waar Berghuis niet op terug kan vallen. Dat kan ook de reden zijn dat de aanvaller bij Ajax vanuit het centrale middenveld speelt als Klaassen ook op het veld staat: zo kan Berghuis op basis van de posities van de aanvallende middenvelder van Ajax de vrije ruimtes makkelijker opzoeken. Ruimtes die veel minder ontstaan op het moment dat Berghuis als rechtsbuiten zou spelen. Als Klaassen op dat moment naar de rechterzone zou uitzakken om de passlijn naar Tadic open te zetten, staan er twee aanvallende spelers in dezelfde zone. Da’s leuk voor de tikkie-takka, maar minder leuk voor het tempo wanneer niet goed uitgevoerd.

Berghuis-kuur voor Oranje

In dat geval lijkt een speler die goede dribbelaar, een sterke pass en een nog sterker lichaam heeft een reëlere optie op tien. Het voetbalhart wil natuurlijk Simons op tien zien, het verstand zal daar een meer ervarene speler opstellen – bijvoorbeeld de rentree van Wijnaldum en het succesvolle tandem met Mepmhis Depay (uit de eerste periode van Koeman als bondscoach, red.). Dan kom je ook uit bij het punt dat Koeman probeerde te maken door Berghuis vooral als rechtsbuiten en misschien als tien te zien: met Simons, Wijnaldum en Klaassen heeft Koeman sowieso twee defensief sterke middenvelders nodig om de (counter)passlijnen van de tegenstander eruit te halen.

We kennen Berghuis bij Feyenoord en Ajax als die spelbepalende aanvaller of  middenvelder. De bal werkt als een magneet voor Berghuis’ ijzeren wil zichzelf te bewijzen op het hoogste niveau. Als aanvallende middenvelder is dat bij Oranje een lastig verhaal. Behalve dan als Berghuis vanaf de rechterkant naar binnen kan sluipen terwijl die andere baltoveraars de aandacht afleiden. Zo komt Berghuis nog steeds in de posities waar hij als aanvallende middenvelder in komt, alleen heeft hij niet te maken met de mandekking en de druk die er van alle kanten op hem gezet wordt – die spelers zijn druk genoeg met de andere spelers in de Oranje-voorhoede.

Vanaf de rechterflank kan Berghuis in het Nederlands elftal, en met en zonder de grote namen die afwezig zijn, in zijn kracht spelen. Dan komt hij minder in de persoonlijke duels en kan Berghuis meer zoeken naar de momenten waar hij ook bij ’s lands beste voetballers van meerwaarde is. Met de bal aan de voet. De neus naar de goal en in Berghuis’ geval: een paar meter ruimte voor zich. Die ruimte kan in het geval van Oranje ook gemaakt worden door een individuele actie van Wijnaldum of Xavi Simons, los van de dreiging die vanaf de linkerflank en het centrum komt.

Daarom kan de bondscoach in de Ajax-middenvelder vooral een rechtsbuiten. In die positie krijgt Berghuis bij het Nederlands elftal wat Feyenoord hem niet kon bieden: een omgeving met nog betere voetballers dan hijzelf en een trainer die ruimtes voor hem creëert waardoor die Ziyechaanse kwaliteiten van Berghuis het beste tot hun recht komen.