Wout Weghorst is de enige die niet verbaasd is over Wout Weghorst

Wout Weghorst drukte tegen ieders verwachting in zijn stempel op het WK. Jarenlang werkte de spits uit Twente op maniakale wijze toe naar zijn moment tegen Argentinië. De hele wereld verbaast zich over zijn carrière, maar zelf wist hij van jongs af aan: ik moet en zal de top halen. Terug naar de roots van de Nederlandse WK-sensatie.

Met nog twaalf minuten op de klok en een 2-0 achterstand stevent Nederland tegen Argentinië af op uitschakeling in de kwartfinale. Op dat moment komt Wout Weghorst het veld in. Hij is volledig geconcentreerd en heeft zich dit moment al tientallen keren ingebeeld. Dit moet de mooiste dag van zijn voetballeven worden. Hij scoort al snel de aansluitingstreffer, maar de tijd tikt door. De elf minuten blessuretijd zijn al voorbij als Nederland nog één allerlaatste kans krijgt. Vrije trap, randje zestien. Teun Koopmeiners speelt de bal naar Weghorst, die opendraait en raakschiet. Volledig buiten zinnen rent hij naar de cornervlag. Hier heeft hij al die jaren zo hard voor gewerkt.

Qué mirás, bobo!

De beleving die bij andere internationals miste, toonde Weghorst wel. Maar zijn fanatieke karakter  levert ook conflicten op. Als Weghorst na de wedstijd, die via penalty’s alsnog verloren gaat, handen wil schudden met Lionel Messi, loopt hij tegen een muur van onbegrip op. “Qué mirás, bobo!”, roept Messi. “Waar kijk je naar, idioot!” Weghorst had zelf niet door dat hij iets verkeerds deed. Hij wilde het shirtje van Messi vragen, maar daar zat de Argentijn niet op te wachten. Sergio Agüero kwam tussen beiden en stuurde die vervelende spits van Nederland weg. “Weghorst is niet helemaal honderd”, concludeerde analist Kenneth Perez op tv.

Wie Weghorst langer kent, weet dat hij soms doordraait in zijn fanatisme. Dat deed hij bij de amateurs van RKSV NEO en bij FC Emmen al. Hij botste regelmatig met trainers en teamgenoten, die Weghorst maar een uitslover vonden. Andersom vond hij dat zijn teamgenoten de lat niet hoog genoeg legden. Juist deze mentaliteit heeft hem naar grote hoogtes gebracht.

Eerste kennismaking

In november 2014 maken we kennis met Wout Weghorst. De 21-jarige spits is dan bezig aan zijn eerste seizoen bij Heracles Almelo, net overgekomen van FC Emmen en vastberaden om te slagen in de Eredivisie. Hij presenteert zich als een fanatiekeling, die bezeten is van het spelletje en duidelijke doelen voor ogen heeft.

“Van jongs af aan heb ik altijd gezegd: ‘Ik word profvoetballer’. Mijn teamgenoten vroegen zich wel eens af of ik wel helemaal honderd was, zo graag wilde ik winnen. Ik ben bereid ver te gaan voor die drie punten. Treiteren, irritant zijn, ik draai er mijn hand niet voor om. Dat werd me niet altijd in dank afgenomen, maar ik wist heel goed waarvoor ik het deed. Ik was misschien niet het grootste talent, maar door mijn werklust ben ik wel gekomen waar ik nu ben.”

Amateurvoetbal

Weghorst is jarenlang de enige die gelooft in zijn kansen om profvoetballer te worden. Hij speelde nooit in een professionele jeugdopleiding, begon met voetballen bij RKSV NEO en debuteerde op zijn vijftiende in de derde klasse. Zijn eerste wedstrijd was onvergetelijk. NEO stond met 0-1 achter en Weghorst kwam het veld in op het moment dat zijn ploeg een corner mocht nemen. De slungelige spits van vijftien jaar kopte de bal er meteen in. “Ik wist niet hoe hard ik moest juichen. Een erg mooi moment. Zeker omdat er vaak werd gezegd dat ik alleen in de hogere teams speelde, omdat mijn vader met zijn bedrijf hoofdsponsor is van de club. Die geluiden motiveerde mij alleen maar. Toen ik het seizoen erna definitief bij het eerste aan mocht sluiten, werd ik clubtopscorer. Ik heb toen het tegendeel wel bewezen, denk ik.”

Familie Weghorst

Weghorst komt uit een gezin van gescheiden ouders en heeft drie broers. In Borne staan ze bekend als de zoons van die succesvolle AVIA-ondernemer. Vader Frans runde jarenlang een succesvolle brandstoffengroothandel. De geluiden uit het dorp dat ze rijkeluiszoontjes zijn, vergroten de bewijsdrang van de vier broers. “Als je iets echt wil, kun je heel ver komen”, wordt Wout thuis verteld. Zijn ene broer wordt piloot, de ander architect, de derde gaat in het familiebedrijf werken en Wout wil voetballer worden.

“Wout had talent, maar vooral zijn discipline is altijd enorm geweest”, vertelde zijn broer Ralf in 2015. “Waar ploeggenoten van RKSV NEO een biertje gingen drinken, lag Wout om negen uur in bed. Daar maakte hij richting zijn ploeggenoten wel eens een opmerking over, die niet bij iedereen even goed viel. Hij was een uitzondering in het team. Ze dachten wel eens: ‘Wat is dit voor rare gozer?’ Sommige mensen vonden hem arrogant. Als je altijd wil winnen en de beste wil zijn, kan dat zo overkomen.’

Bezeten blik

Na zijn eerste seizoen in de Eredivisie ontvangt Weghorst complimenten, maar ook kritiek op zijn houding in het veld. Mensen vinden hem te fanatiek en arrogant. Ze zien een bezeten blik in zijn ogen wanneer hij juicht omdat Heracles een penalty krijgt en lachen om zijn tranen na zijn doelpunt bij zijn basisdebuut tegen Ajax. Weghorst voelt zich op dat moment de Mario Balotelli van Nederland. Hij vraagt zich af: ‘Why always me?’

“Ik heb wel eens gedacht: ‘Waarom moeten ze mij altijd hebben?’ Ik ben natuurlijk wel excentriek. Het is allemaal niet saai op het veld. Ik ben ook eigenwijs. Wat ik vind dat ik moet doen, doe ik. Ik heb emoties in me en die laat ik ook zien. (…) Mensen noemen mij arrogant door de emoties die ik toon en de houding die ik soms heb. Ze vinden dat ik als een moeilijke jongen overkom. Maar mensen weten niet hoe ik echt ben. Daarom maak ik me daar ook niet zo druk over. Als mensen die me dierbaar zijn zoiets roepen, dan ga ik me zorgen maken. Zij weten hoe ik echt ben.”

Een carrière lang twijfels

Weghorst heeft altijd moeten vechten tegen kritiek en vooroordelen. Zijn jeugdtrainers geloofden niet dat hij het betaald voetbal zou halen, hooguit de top van het amateurvoetbal. Bij Willem II kwam hij niet verder dan het beloftenteam. Bij FC Emmen kwam hij op amateurbasis binnen, verdiende hij een contract, maar raakte hij ook zijn basisplaats kwijt. Hij raakte in conflict met de club omdat hij naar eigen zeggen niet genoeg extra kon trainen. Bij Heracles werd hij als derde spits binnengehaald, bij zijn transfer naar AZ waren er twijfels en Wolfsburg zou helemaal een niveau te hoog zijn. Iedere keer paste Weghorst zich aan en slaagde hij erin doelpunten te maken.

De route van Weghorst lijkt op die van Bas Dost, een soortgelijke spits die het moet hebben van zijn lengte en doelgerichtheid, in plaats van een sublieme techniek. De vergelijking met Dirk Kuyt is ook vaak gemaakt, net zo’n speler die het van zijn werklust moet hebben en zich tegen de verwachting in omhoog werkt. Maar Weghorst heeft vooral zijn eigen pad gecreëerd.

Doel bereikt

Op karakter heeft Weghorst zijn eigen grenzen verlegd, tot de kwartfinale van het WK aan toe. In twintig minuten zette hij heel Nederland op zijn kop met twee doelpunten. Zijn heldenrol bleef zonder beloning, maar de jonge Wout Weghorst zou trots op hem zijn. Zijn diepgewortelde geloof en zijn oude streken brachten hem oog in oog met Lionel Messi. “Als ik 35 ben en mijn voetballoopbaan is voorbij, wil ik mijzelf recht in de spiegel aan kunnen kijken en zeggen dat ik het maximale eruit heb gehaald”, zei hij in 2014 als 21-jarige. Na dit WK kan hij zeggen dat hij zijn doel heeft bereikt.