Het laatste nieuws over Oranje

Het nationale voetbalteam van Nederland is actief onder de vlag van zowel de UEFA als de FIFA. De ploeg staat bekend onder de bijnaam Oranje.

• Het Nederlands elftal is onderdeel van de KNVB
• Thuiswedstrijden worden meestal gespeeld in de Johan Cruijff ArenA of De Kuip
• De bijnaam van het nationale team luidt ‘Oranje’
• In 1988 werd Nederland Europees kampioen
• Het team verloor drie WK-finale’s (1974, 1978 en 2010)

Het nationale voetbalteam van Nederland

De Nederlandse voetbalploeg maakt deel uit van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB). Op 8 december 1889 werd de voetbalbond opgericht als Nederlandsche Voetbal en Athletiek Bond (NVAB). Initiatiefnemer Pim Mulier was groot voorstander van het toevoegen van de atletiekafdeling, maar al in 1895 werd besloten om deze sport los te koppelen. De Nederlandse Voetbalbond (NVB) was een feit. In 1929 verkreeg men het predicaat koninklijk.

Het hoofdkantoor van de KNVB is te vinden in Zeist. In de nabije omgeving zijn verschillende faciliteiten gebouwd, waaronder de hedendaagse trainingsvelden van het Nederlands elftal en andere elftallen. Dat is overigens niet altijd een traditie geweest. Zo streek Oranje in het verleden ook neer op andere locaties, waaronder het veld van Quick Boys. De Katwijker amateurclub mag sindsdien wel een aantal jeugdinterlands huisvesten.

De beginjaren

De KNVB was in 1904 betrokken bij de oprichting van de wereldvoetbalbond FIFA. Een jaar later, op 30 april 1905, stond de eerste officiële interlandwedstrijd op het programma. In Antwerpen vond de eerste editie van de Derby der Lage Landen tegen België op het programma. Het doelpunt van Eddy de Neve volstond niet om binnen negentig minuten toe te slaan, maar in de verlenging maakte hij alsnog het verschil door driemaal te scoren: 1-4. Cees van Hasselt ging de geschiedenisboeken in als de eerste bondscoach van Oranje.

België fungeerde in de eerste vier interlands steevast als sparringpartner voor het Nederlands elftal. Met drie overwinningen en één nederlaag waren de Oranje-internationals duidelijk in het voordeel. Op 1 april 1907 mochten de manschappen van Van Hasselt het voor het eerst opnemen tegen een andere tegenstander. De amateurs van Engeland waren in Den Haag voor bijna 7.500 toeschouwers een maatje te groot: 1-8. Halverwege stond het al 1-5 voor de Britten.

Op 21 december 1907 oefende het Nederlands elftal nogmaals tegen de amateurs van Engeland. In Darlington bleek het krachtsverschil ditmaal nóg groter: 12-2. Vivian Woodward maakte in de 31ste minuut de eerste eretreffer, maar zorgde daarmee ‘slechts’ voor de 5-1. Het tweede Oranje-doelpunt kwam in de 86ste minuut op naam van Cas Ruffelse, die daarmee de eindstand op het bord zette. Harry Stapley scoorde daarentegen een handvol keer voor de Engelsen.

Olympische Spelen

In de beginjaren van het Nederlands elftal was er nog geen sprake van een EK of WK. De Olympische Spelen fungeerden in die tijd als de belangrijkste competitie voor landenteams. In 1908 mocht Oranje deelnemen aan het toernooi in Londen. Men overleefde deze ronde dankzij een reglementaire zege op Hongarije, maar gastheer Groot-Brittannië bleek vervolgens een maatje te groot (0-4). Jops Reeman en Edu Snethlage beslisten de troostfinale tegen Zweden met brons als resultaat: 2-0.

Oranje rekende op de Olympische Spelen van 1912 af met gastland Zweden (4-3) en Oostenrijk (3-1). Denemarken blokkeerde een historische finaleplaats door met 1-4 aan het langste eind te trekken, maar in de troostfinale behaalden de Nederlanders opnieuw brons ten koste van Finland: 9-0. Jan Vos speelde een absolute hoofdrol door vijf van de negen doelpunten op te eisen. Jan van der Sluis en Huug de Groot maakten op hun beurt allebei twee doelpunten in Solna.

Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog vond de eerstvolgende editie van de Olympische Spelen pas in 1920 plaats. Voor het eerst ging de troostfinale verloren (1-3 voor Spanje), maar finalist Tsjecho-Slowakije werd later gediskwalificeerd. Spanje schoof door naar zilver en Nederland naar brons. In 1924, 1928, 1948 en 1952 mocht Oranje opnieuw proberen om goud binnen te slepen, maar een vierde plaats bleek in die jaren het hoogst haalbare. Later werd het olympische voetbaltoernooi getransformeerd tot een veredeld jeugdtoernooi.

WK-debuut

In 1930 ging het allereerste WK van start. Uruguay kreeg de eer om het toernooi te huisvesten, maar vanwege de reisafstand en de financiële verplichtingen waren veel landenteams niet te porren om deel te nemen. Ook het Nederlands elftal besloot zich niet in te schrijven. Met steun van de Uruguayaanse regering stonden uiteindelijk toch nog vier Europese landen aan de aftrap op het wereldkampioenschap: België, Frankrijk, Joegoslavië en Roemenië. Noord- Midden- en Zuid-Amerika leverden in totaal negen landen.

De FIFA introduceerde voor het WK van 1934 voor het eerst een kwalificatietraject. Voor Oranje volstonden overwinningen op Ierland (5-2) en België (2-4) om het toernooi te bereiken. Kick Smit, Beb Bakhuys en Leen Vente wisten in beide wedstrijden minimaal één keer te scoren. Het bezoek aan Italië mocht daarentegen niet als succes worden bestempeld. Al in de eerste ronde gingen de Nederlandse internationals met 2-3 ten onder tegen Zwitserland. Smit maakte het eerste WK-doelpunt ooit voor Nederland, waar Vente de tweede produceerde.

In 1938 was het de beurt aan Frankrijk om het WK te organiseren. Oranje kwalificeerde zich wederom door Luxemburg te verslaan (4-0, hattrick Piet de Boer) en België op 1-1 te houden. Sterspeler Bakhuys mocht niet deelnemen, aangezien alleen amateurs in die tijd mochten deelnemen aan een wereldkampioenschap. Door het uitvallen van een aantal spelers raakten de Nederlanders vermoeid, waardoor Tsjecho-Slowakije in de verlenging kon toeslaan: 0-3. Opnieuw kwam het WK-avontuur al in de eerste ronde ten einde.

Het Gouden Binnentrio

In maart 1940 maakte sc Heerenveen-icoon Abe Lenstra zijn debuut voor het Nederlands elftal. Zes jaar later maakten ook Kees Rijvers en Faas Wilkes hun debuut in het Oranje-tenue. Zij groeiden uit tot smaakmakers en verdienden daarmee de bijnaam Het Gouden Binnentrio. Door de Tweede Wereldoorlog en de KNVB-protesten tegen het toelaten van profvoetballers speelden zij betrekkelijk weinig samen. Lenstra bleef Nederland wel altijd trouw, waardoor hij de meeste interlands speelde: 47. Wilkes en Rijvers bleven steken op respectievelijk 38 en 33 interlands.

Verschillende landen werden in 1953 getroffen door de Watersnoodramp, waaronder Nederland. Op 12 maart 1953 speelden de Oranje-internationals daarom een benefietwedstrijd tegen Frankrijk. Bram Appel en Theo Timmermans besloten samen met Nederlandse profvoetballers in het buitenland een steentje bij te dragen. Bertus de Harder en Appel wisten hun team een 1-2 overwinning te bezorgen. Een jaar later stuntte het Nederlands elftal door wereldkampioen West-Duitsland met dezelfde cijfers te verslaan. Lenstra maakte beide doelpunten.

In de jaren vijftig nam de populariteit van het voetbal een vlucht. Nederland schreeuwde dan ook om de invoering van profvoetbal. De KNVB weigerde aanvankelijk, maar de oprichting van de concurrerende NBVB kreeg de voetbalbond alsnog overstag. In 1955 was betaald voetbal eindelijk een feit. Een jaar later introduceerde men een gloednieuwe competitie: de Eredivisie. De keuzecommissie van de KNVB kreeg daardoor de mogelijkheid om ook profvoetballers te selecteren.

Cruijff neemt stokje over

De KNVB vaardigde geen team af voor de kwalificatie voor de WK’s van 1950 en 1954. Na het invoeren van het betaald voetbal mocht het Nederlands elftal weer deelnemen, maar het wereldkampioenschap van 1958 bleef buiten bereik door een dubbele misstap tegen Oostenrijk (3-2 uit, 1-1 thuis). Lenstra kreeg in de allesbeslissende wedstrijd nog wel een uitgelezen kans om het WK-ticket binnen te slepen, maar de toenmalige publiekslieveling liet deze onbenut. In 1959 zwaaide de Friese aanvaller af als international.

Het afzwaaien van internationals als Lenstra, Rijvers en Wilkes maakte het Nederlands elftal er niet sterker op. In de jaren vijftig en zestig was Oranje op geen enkele eindronde actief, al lag het deelnemersveld in die jaren ook lager dan tegenwoordig. Op 7 september 1966 ontstond desalniettemin nieuwe energie door het debuut van een nieuw supertalent: Johan Cruijff. De destijds negentienjarige Ajax-aanvaller maakte tegen Hongarije (2-2) meteen zijn eerste doelpunt.

Cruijff incasseerde op 6 november 1966 een rode kaart tegen Tsjecho-Slowakije (1-2 nederlaag). Waar Ajax-collega Sjaak Swart het enige Nederlandse doelpunt opeiste, daar kreeg de legendarische nummer 14 een rode kaart. De Amsterdammer werd daarmee als eerste Oranje-international ooit van het veld gestuurd. Volgens scheidsrechter Rudi Glöckner maakte hij zich schuldig aan spugen. De KNVB schorste hem voor een jaar, maar door de toenemende druk van de media keerde Cruijff al na acht maanden terug.

WK-finalist in 1974

Oranje opende de kwalificatiefase voor het WK van 1974 middels een 9-0 overwinning op Noorwegen. Op bezoek bij IJsland werd eveneens een monsterzege behaald: 1-8. In de laatste wedstrijd dreigde het alsnog fout te gaan tegen concurrent België, maar het doelpunt van Jan Verheyen werd om een controversiële reden afgekeurd. Het 0-0 gelijkspel volstond voor het eerste WK-ticket ooit. Bondscoach Rinus Michels selecteerde spelers als Arie Haan, Willem van Hanegem, Rinus Israël, Wim Jansen, Piet Keizer, Ruud Krol, Johan Neeskens en uiteraard Cruijff voor de eindronde in West-Duitsland.

Nederland opende het WK met een 2-0 overwinning op Uruguay. Johnny Rep nam beide doelpunten voor zijn rekening in Hannover. Een 0-0 gelijkspel tegen Zweden en een 4-1 zege op Bulgarije volstonden vervolgens voor de groepswinst. In de tweede groepsfase bleef men zelfs foutloos tegenover Argentinië (4-0), Oost-Duitsland (2-0) en Brazilië (2-0). Ondertussen wist West-Duitsland de andere groep foutloos te doorstaan, waardoor zij zich eveneens plaatsten voor de WK-finale van 1974.

In aanloop naar de finale ontstond er onrust binnen de Oranje-selectie. De Duitse boulevardkrant BILD onthulde een zwembadaffaire met ‘Cruyff, Sekt und nackte Mädchen und ein kühles Bad‘ als kop. Vooral Cruijff had naar verluidt veel uit te leggen aan het thuisfront. De sterspeler versierde in de openingsminuut van de WK-finale een strafschop, maar het doelpunt van Neeskens bleek niet voldoende voor de wereldtitel. West-Duitsland maakte na een schwalbe van Bernd Hölzenbein gelijk via Paul Breitner (strafschop), waar Gerd Müller het thuisland de winst bezorgde.

Wederom tweede op omstreden WK

In 1978 had Argentinië de eer om het WK te organiseren. Een omstreden WK, aangezien het Zuid-Amerikaanse land onder leiding van dictator Jorge Videla bekend stond om het schenden van mensenrechten. De cabaretiers Bram Vermeulen en Freek de Jonge besloten een demonstratieactie op te zetten om de Oranje-selectie te overtuigen om thuis te blijven. Hun show Bloed aan de paal bleek niet voldoende om de Nederlanders na de geslaagde kwalificatiereeks te overtuigen. Cruijff bleef wél thuis na een gewapende woninginbraak.

Het Nederlands elftal opende het WK van 1978 met een 3-0 overwinning op Iran. Rob Rensenbrink eiste een hoofdrol op door een hattrick te produceren. Peru (0-0) en Schotland (2-3) verslaan bleek vervolgens een probleem, maar dat volstond om als nummer twee door te stoten naar de tweede groepsfase. Daarin rekende Oranje eenvoudig af met Oostenrijk (5-1), waar René van de Kerkhof het weerzien met West-Duitsland in een 2-2 gelijkspel liet eindigen. Haan kegelde zijn team vervolgens naar de WK-finale ten koste van Italië (2-1).

Net als in 1974 stuitte Nederland in de WK-finale op het gastland: Argentinië. Onderweg naar het stadion ondervond de Oranje-selectie een vijandelijke sfeer, waar er vlak voor de wedstrijd een conflict ontstond over het verband om de pols van René van de Kerkhof. Mario Kempes zette de Argentijnen op voorsprong, maar Dick Nanninga kopte in de 82ste minuut de 1-1 binnen. Rensenbrink raakte kort daarna de paal. In de verlenging ging het alsnog mis voor de oranjehemden. Opnieuw Kempes en Daniel Bertoni brachten het thuispubliek in extase.

Europees kampioen in 1988

Na twee verloren WK-finales en een derde plaats op het EK van 1976 kreeg het Nederlands elftal te maken met sportief verval. Op het EK van 1980 sneuvelde het team al in de eerste ronde, waar de eindtoernooien van 1982, 1984 en 1986 überhaupt niet werden bereikt. Het Europees Kampioenschap van 1984 leek nog wel binnen handbereik, maar de toenmalige ploeg van bondscoach Kees Rijvers greep alsnog mis door een omstreden 12-1 overwinning van Spanje op Malta. Die wedstrijd werd zelfs in verband gebracht met omkoping.

Op 28 oktober 1987 won Nederland met 8-0 van Cyprus. In die wedstrijd gooide een supporter uit Oss een vuurwerkbom richting de doelman van de bezoekers. De UEFA besloot Oranje te bestraffen met een reglementaire 0-3 nederlaag, waardoor concurrent Griekenland bloed rook. Na protest werd besloten om de wedstrijd over te spelen. De Nederlanders zegevierden voor lege tribunes met 4-0 (driemaal John Bosman) en klopten vervolgens Griekenland met 0-3. Het EK-ticket was dan toch binnen.

Nederland begon het EK van 1988 met een zeperd tegen de Sovjet-Unie (0-1). Marco van Basten maakte tegen Engeland het verschil met een hattrick (3-1), waar een kopbal van Wim Kieft tegen Ierland de doorslag gaf (1-0). Lothar Matthäus zette gastheer Duitsland in de halve finale op voorsprong, maar Ronald Koeman en Van Basten bezorgden hun team alsnog de EK-finale. Ruud Gullit en goudhaantje Van Basten zorgden tegen de Sovjet-Unie voor ultieme revanche: 2-0. Vooral de treffer van San Marco werd er eentje voor de eeuwigheid.

Spuugincident op WK

Na de EK-victorie van 1988 nam Rinus Michels afscheid als bondscoach. De selectie wilde Cruijff als diens opvolger, maar mede op advies van Michels koos de KNVB voor Leo Beenhakker. Die beslissing schoot bij een deel van de spelersgroep in het verkeerde keelgat. Men worstelde zich nog wel moeizaam door de groepsfase van het WK van 1990, maar in de achtste finale zegevierde West-Duitsland met 1-2. Frank Rijkaard kreeg die avond een rode kaart voor het bespugen van tegenstander Rudi Völler.

Oranje mocht in 1992 de Europese titel verdedigen in Zweden. Onder leiding van de wederom teruggekeerde Michels bleek de groepsfase geen al te groot obstakel, mede dankzij de doelpunten van Dennis Bergkamp. De stylist en Rijkaard wisten in de halve finale een verlenging uit het vuur te slepen ten koste van Denemarken (2-2), maar de strafschoppenserie bleek vervolgens alsnog fataal. Uitgerekend Van Basten, de held van 1988, stuitte als enige op doelman Peter Schmeichel.

Zowel in 1994 (WK) als 1996 (EK) sneuvelde het Nederlands elftal in de kwartfinale. Respectievelijk Brazilië (2-3) en Frankrijk (na strafschoppen) waren verantwoordelijk voor dat feit. In 1996 liet Clarence Seedorf de beslissende strafschop onbenut. Bondscoach Guus Hiddink worstelde in Engeland met een tweespalt in de selectie. Seedorf vormde samen met Winston Bogarde, Edgar Davids, Patrick Kluivert, Michael Reiziger de zogeheten Kabel. Davids werd zelfs naar huis gestuurd na controversiële uitspraken in de media.

Penaltytrauma sleept voort

Op het WK van 1998 wist het Nederlands elftal de kwartfinale wel te overleven. In de wedstrijd tegen Argentinië zorgde Bergkamp op iconische wijze voor het winnende doelpunt: 2-1. Ook het commentaar van Jack van Gelder werd legendarisch. Doelman Edwin van der Sar bezorgde tegenstander Ariel Ortega kort daarvoor een rode kaart door opzichtig naar de grond te gaan na een lichte kopstoot. Een derde WK-finale lonkte voor Oranje, maar wéér ging het mis in een strafschoppenserie. Missers van Phillip Cocu en Ronald de Boer bleken fataal tegen Frankrijk.

Nederland sloot het WK van 1998 af met een verloren troostfinale tegen Kroatië (1-2). Twee jaar later mocht het team onder leiding van oud-international Rijkaard een thuiswedstrijd spelen op het EK. Oranje bleef foutloos in een groep met Denemarken, Frankrijk en Tsjechië. In de kwartfinale groeide Kluivert uit tot absolute ster, maar na de zesklapper tegen Joegoslavië (6-1) droogde het succesverhaal op. Italië overleefde een rode kaart van Gianluca Zambrotta én twee strafschoppen in de reguliere speeltijd, mede doordat Bergkamp de paal teisterde.

De strafschoppenserie van EURO 2000 tegen Italië ging de boeken in als de slechtste Nederlandse reeks ooit. Kluivert revancheerde zich weliswaar door doelman Francesco Toldo nu wel te passeren, maar zowel Frank de Boer, Jaap Stam als Paul Bosvelt faalde vanaf elf meter. Na afloop kondigde Rijkaard zijn afscheid aan als bondscoach. Hij werd opgevolgd door voormalig Ajax- en FC Barcelona-trainer Louis van Gaal, maar hij wist zijn team niet naar het WK van 2002 te loodsen. Vooral de uitnederlaag bij Ierland (1-0) had een grote impact.

Terugkeer Van Basten bij Oranje

Oranje plaatste zich wel voor het EK van 2004. Bondscoach Dick Advocaat zorgde in de tweede groepswedstrijd voor verbazing door smaakmaker Arjen Robben naar de kant te halen, waarna Tsjechië de wedstrijd liet kantelen (2-3). Een 1-1 gelijkspel tegen Duitsland en een 3-0 zege op Letland volstonden desalniettemin om de groepsfase te overleven. In de kwartfinale wisten de Nederlanders eindelijk weer een strafschoppenserie te winnen ten koste van Zweden, maar in de halve finale verslikte men zich in gastheer Portugal (1-2).

Advocaat maakte in de zomer van 2004 plaats voor voormalig topspits Van Basten. De onervaren trainer loodste Oranje door de groepsfase van het WK 2006 heen, maar in de achtste finale trok opnieuw Portugal aan het langste eind (0-1). Na afloop ging het nauwelijks over het winnende doelpunt van Maniche. Scheidsrechter Valentin Ivanov zorgde voor een WK-record door vier rode en zestien gele kaarten te trekken. Die avond werd later bestempeld als de Schande van Neurenberg.

Van Basten liet Oranje swingen in de groepsfase van EURO 2008. Italië (3-0) en Frankrijk (4-1) werden met klinkende cijfers verslagen, mede dankzij doelpunten van sterspelers Wesley Sneijder, Robin van Persie en Robben. Een B-ploeg rekende vervolgens ook af met Roemenië (2-0), maar richting de kwartfinale ging het mis. Khalid Boulahrouz werd getroffen door persoonlijk leed: de dood van zijn vroeg geboren dochter. Het Rusland van Hiddink trok vervolgens aan het langste eind (1-3 na verlenging).

Derde verloren WK-finale

Na vier jaar nam Van Basten afscheid als bondscoach van het Nederlands elftal. De KNVB besloot Feyenoord-trainer Bert van Marwijk aan te trekken als diens opvolger. Oranje bleef onder zijn leiding foutloos in de groepsfase van het WK van 2010 door achtereenvolgens Denemarken (2-0), Japan (1-0) en Kameroen (2-1) te verslaan. Ook Slowakije (2-1), Brazilië (2-1) en Uruguay (3-2) moesten er vervolgens aan geloven. Vooral de wonderschone uithaal van Giovanni van Bronckhorst in de halve finale maakte veel indruk.

Op 11 juli 2010 mocht Nederland voor de derde keer aantreden in de WK-finale. Het team van Van Marwijk koos voor een keiharde aanpak tegen Spanje, waar vooral Nigel de Jong ontsnapte aan een rode kaart. Robben kreeg na ruim een uur spelen dé kans op het winnende doelpunt, maar de teen van doelman Iker Casillas bracht redding. In de verlenging ging het vervolgens toch weer mis. Een rode kaart voor John Heitinga (tweemaal geel) en een treffer van Andrés Iniesta werden fataal: 0-1.

Ondanks de verloren WK-finale werd het Nederlands elftal bij terugkeer uit Zuid-Afrika gehuldigd door een grote mensenmassa. Het team boekte in september 2011 een recordoverwinning op San Marino (11-0), maar stelde vervolgens teleur op het EK van 2012. Respectievelijk Denemarken (0-1), Duitsland (1-2) en Portugal (1-2) zorgden voor een dramatische exit in de groepsfase. Van Marwijk besloot na vier jaar op te stappen als bondscoach van Oranje.

Geslaagde comeback Van Gaal

In de zomer van 2012 besloot de KNVB om een oude bekende aan te stellen als bondscoach: Louis van Gaal. Waar zijn team faalde in de kwalificatiefase voor het WK van 2002, daar wist men het WK van 2014 vrij eenvoudig te bereiken (negen overwinningen en één gelijkspel). Kevin Strootman fungeerde als sterkhouder in dat elftal, maar moest de eindronde in Brazilië missen door een zware kruisbandblessure. Van Gaal besloot mede om die reden te kiezen voor een 5-3-2 systeem.

Oranje begon het WK van 2014 met een sensationele zege op Spanje: 5-1. Van Persie en Robben maakten allebei twee doelpunten, waar Stefan de Vrij ook een treffer meepikte. Memphis Depay groeide in de tweede groepswedstrijd uit tot goudhaantje door Australië een 3-2 nederlaag te bezorgen. In de resterende groepswedstrijd tegen Chili zorgde hij samen met Leroy Fer voor een foutloze campagne: 2-0. De achtste finale leek vervolgens het eindstation, maar Sneijder en een controversiële strafschop van Klaas-Jan Huntelaar zorgden alsnog voor een 2-1 zege op Mexico.

In de kwartfinale van het WK verraste Van Gaal door doelman Jasper Cillessen in de verlenging te vervangen door Tim Krul. De ingevallen doelman eiste een heldenrol op in de strafschoppenserie tegen Costa Rica door er twee te stoppen. In de halve finale zag de bondscoach af van diezelfde truc, maar Cillessen kon tegen Argentinië geen enkele strafschop pareren. Ron Vlaar en Sneijder faalden daarentegen. In de troostfinale behaalde Oranje nog wel brons door gastheer Brazilië met 3-0 te verslaan.

Zwarte jaren

De generatie met spelers als Van Persie, Robben en Sneijder raakte langzaam maar zeker op leeftijd. Hiddink kreeg de opdracht om dit team naar het EK van 2016 te loodsen, maar hij werd al tijdens de kwalificatiefase de deur gewezen. Zijn assistent Danny Blind wist het tij vervolgens niet te keren. Achter Tsjechië, IJsland en Turkije eindigde men op een teleurstellende vierde plaats. Voor het eerst sinds 2002 ontbrak het Nederlands elftal weer eens op een eindronde.

Blind werd in maart 2017 eveneens ontslagen als bondscoach. Advocaat keerde vervolgens voor de tweede keer terug als bondscoach, maar op doelsaldo greep zijn team naast een ticket voor het WK van 2018. Na de afsluitende kwalificatiewedstrijd tegen Zweden (2-0) kondigde Robben het afscheid van zijn interlandloopbaan aan. Van Persie verdween al eerder uit de Oranje-selectie, waar Sneijder in september 2018 zijn laatste interland speelde. Sneijder ging met 134 interlands de boeken in als recordinternational, Van Persie als topscorer aller tijden (vijftig doelpunten).

Koeman brengt glimlach terug

In de zomer van 2018 nam Ronald Koeman het stokje over als bondscoach van het Nederlands elftal. Met spelers als Denzel Dumfries, Matthijs de Ligt, Virgil van Dijk, Daley Blind, Marten de Roon, Frenkie de Jong, Georginio Wijnaldum, Steven Bergwijn en Memphis Depay bracht hij de glimlach terug bij de Oranje-fans. Zijn team wist de eerste Nations League-campagne als groepswinnaar af te sluiten en bereikte vervolgens de finale ten koste van Engeland (2-1). Portugal dwarsboomde in de finale een nieuwe hoofdprijs: 0-1.

Koeman bracht de kwalificatiecyclus voor het EK van 2020 ook tot een goed einde. Door de uitbraak van de coronacrisis werd deze eindronde verplaatst naar de zomer van 2021. Zelfs dat was in die tijd nog onzeker, waardoor de bondscoach de optie in zijn contract activeerde. Hij accepteerde een aanbod van zijn grote liefde FC Barcelona. Frank de Boer volgde hem op, maar wist Oranje niet door de achtste finale van het EK te loodsen. Tsjechië profiteerde van een rode kaart voor De Ligt: 0-2.

Van Gaal loopt ultieme glorie mis

De KNVB-leiding nam in de zomer van 2021 alweer afscheid van De Boer. Voor de derde keer deed de voetbalbond een beroep op Van Gaal, die zijn trainersloopbaan heractiveerde ondanks een negatief advies van zijn vrouw. Hij leidde het team vervolgens naar het WK van 2022 in Qatar. In aanloop naar dit wereldkampioenschap zorgde de bondscoach in samenspraak met keeperstrainer Frans Hoek voor een grote verrassing door sc Heerenveen-doelman Andries Noppert als nummer één te bestempelen in plaats van Justin Bijlow van Feyenoord.

Cody Gakpo wist in de groepsfase van het WK in alle wedstrijden te scoren. Nederland won van Senegal en Qatar (allebei 2-0), waar Ecuador een 1-1 gelijkspel behaalde. In de achtste finale wist het keurkorps van Van Gaal zich vervolgens te ontdoen van de Verenigde Staten (3-1). Oranje stuitte vervolgens in de kwartfinale op een weerzien met Argentinië. Wout Weghorst poetste in de slotfase een 0-2 achterstand weg, maar net als in 2014 zegevierden de Zuid-Amerikanen vanaf de strafschopstip. Lionel Messi clashte die avond met zowel Van Gaal als Weghorst.

Van Gaal nam na de WK-uitschakeling andermaal afscheid als bondscoach. Dat had ook een fysieke oorzaak, aangezien hij tijdens zijn derde Oranje-periode behandelingen tegen kanker onderging. Koeman was inmiddels weer beschikbaar en plaatste zijn handtekening onder een vierjarig contract. Zijn tweede periode als bondscoach begon stroever dan de eerste, mede door blessureleed. Nederland presteerde zeer grillig op het EK van 2024, maar uitgerekend een 2-3 nederlaag tegen Oostenrijk leverde een hoopgevend vervolgtraject op.

Nederland mocht in de knock-outfase van EURO 2024 aantreden tegen zowel Roemenië (3-0) als Turkije (2-1). Xavi Simons schoot in de halve finale de 1-0 op het scorebord, maar een eerste EK-finale sinds 1988 bleef uit. Een strafschop van Harry Kane en een late treffer van Ollie Watkins bezorgde Engeland een finaleplaats. Oranje worstelde vervolgens opzichtig in een Nations League-groep met Duitsland, Hongarije en Bosnië & Herzegovina, maar plaatste zich wel voor de kwartfinale van 2025.

---

Oranje op eindtoernooien

Sinds de jaren dertig is Oranje actief in de kwalificatiefase voor EK’s en WK’s. In de onderstaande tabel treft u een overzicht.

EK’s

Jaar	Resultaat	Jaar	Resultaat
1964	Niet gekwalificeerd	1996	Kwartfinale
1968	Niet gekwalificeerd	2000	Halve finale
1972	Niet gekwalificeerd	2004	Halve finale
1976	Derde	2008	Kwartfinale
1980	Eerste ronde	2012	Groepsfase
1984	Niet gekwalificeerd	2016	Niet gekwalificeerd
1988	Winnaar	2021	Achtste finale
1992	Halve finale	2024	Halve finale

WK’s

Jaar	Resultaat	Jaar	Resultaat
1934	Eerste ronde	1990	Achtste finale
1938	Eerste ronde	1994	Kwartfinale
1958	Niet gekwalificeerd	1998	Vierde
1962	Niet gekwalificeerd	2002	Niet gekwalificeerd
1966	Niet gekwalificeerd	2006	Achtste finale
1970	Niet gekwalificeerd	2010	Tweede
1974	Tweede	2014	Derde
1978	Tweede	2018	Niet gekwalificeerd
1982	Niet gekwalificeerd	2022	Kwartfinale
1986	Niet gekwalificeerd	2026	?

---

De stadions van Oranje

Het Nederlands elftal speelt de thuiswedstrijden hoofdzakelijk in de Johan Cruijff ArenA (Amsterdam) en De Kuip (Rotterdam). De stadions van Ajax en Feyenoord hebben dan ook de grootste capaciteit. Sporadisch wijkt Oranje nog wel uit naar andere locaties, waaronder het Philips Stadion in Eindhoven. Ook speelde men interlandwedstrijden in onder meer Groningen, Heerenveen en Utrecht.

De Kuip werd vooralsnog het vaakst gebruikt als onderkomen voor het Nederlands elftal. De Johan Cruijff ArenA beleefde in de 21ste eeuw wel een inhaalrace en wist daarmee het Olympisch Stadion (eveneens in Amsterdam) van de tweede plaats af te stoten.

---

Veelgestelde vragen over het Nederlands elftal

Laatste update: 21 november 2024

Zie ook:
Jong Oranje
Oranje Leeuwinnen