Johan Neeskens

Johan Neeskens

Johan Neeskens (1951-2024) was een Nederlandse profvoetballer. De 49-voudig international van het Nederlands elftal speelde voor clubs als Ajax en FC Barcelona. Na zijn actieve carrière ging hij aan de slag als voetbaltrainer.

  • Neeskens speelde 49 interlands voor het Nederlands elftal
  • In de verloren WK-finale van 1974 maakte hij de openingstreffer
  • ‘De Nees’ won de Europacup I drie seizoenen op rij met Ajax
  • Met FC Barcelona won Neeskens de Europacup II
  • Hij speelde eveneens in de Verenigde Staten en Zwitserland
  • Na zijn actieve carrière werd hij voetbaltrainer

Voetbalcarrière Johan Neeskens

Johannes Jacobus (Johan) Neeskens zag op 15 september 1951 het levenslicht in Heemstede. Hij woonde met zijn ouders in de Bankastraat. Op jonge leeftijd beoefende hij verschillende sporten, waaronder honkbal en turnen. “Ik mocht van mijn ouders alles doen op sportgebied”, onthulde Neeskens in 2018. Eén sport kreeg uiteindelijk de voorkeur: voetbal.

Neeskens sloot zich op jonge leeftijd aan bij RCH. Zijn jeugdvriend en teamgenoot Ronald Wijers had diens potentie al snel opgemerkt. “Het was al een talent vanaf het begin, het was zo duidelijk. Als pupil al schoot hij de ballen er vanaf het middenveld in”, vertrouwde hij NH Nieuws toe. “Neeskens had de drive om te slagen als voetballer. Die drive zag je in alles. In zijn slidings en zijn doorzettingsvermogen. Dat maakt hem zo bijzonder, de drive om te slagen.”

Standbeeld Johan Neeskens
Het standbeeld van Johan Neeskens in Zeist mét RCH-shirt (Pro Shots)

Succesvol met Ajax

In 1968 debuteerde Neeskens in het eerste team van RCH. De centrale middenvelder, die ook in de achterhoede uit de voeten kon, verdiende na twee seizoenen een transfer naar Ajax. In Amsterdam was hij tussen 1970 en 1974 getuige van een glorietijdperk. Neeskens won niet alleen twee landstitels en twee KNVB Bekers, maar ook drie keer de Europacup I en één keer de wereldbeker.

Ajax verloor in 1969 de Europacup I-finale van AC Milan (1-4). Na de komst van Neeskens wist de Amsterdamse club de laatste stap richting Europese glorie alsnog te zetten. Ajax rekende achtereenvolgens af met Panathinaikos (2-0, 1971), Internazionale (2-0, 1972) en Juventus (1-0, 1973). Neeskens stond in alle drie de finale’s in de basis van Ajax, net als sterspeler Johan Cruijff.

Met Cruijff naar Barcelona

In 1973 was Cruijff vertrokken naar FC Barcelona. Een jaar later werd hij gevolgd door Neeskens, die daarmee de bijnaam Johan Segundo (‘Johan de Tweede’) vergaarde. Ook in Catalonië stond de spijkerharde verdediger annex middenvelder goed bekend. In 1976 werd Neeskens zelfs verkozen tot Voetballer van het Jaar in de Spaanse competitie.

Waar Cruijff in 1974 de landstitel veroverde met FC Barcelona, daar wist Neeskens het kampioenschap niet binnen te slepen. Hij won wel twee prijzen met de Catalaanse club: de Copa del Rey van 1978 en de Europacup II van 1979. Neeskens veroverde zijn vierde Europese hoofdprijs na een doelpuntrijke overwinning op het Duitse Fortuna Düsseldorf (4-3 na verlenging).

Johan Neeskens (FC Barcelona)
Neeskens in het shirt van FC Barcelona (Pro Shots)

Amerikaanse jaren

Na de Europacup II-winst van 1979 besloot Neeskens te vertrekken uit Barcelona. De middenvelder verruilde Europa voor een avontuur in de Verenigde Staten, waar hij neerstreek bij New York Cosmos. Met de voormalig werkgever van de Braziliaanse voetballegende Pelé behaalde Neeskens het kampioenschap van 1982.

In 1984 vertrok Neeskens bij New York Cosmos. Hij keerde terug naar Nederland, maar ondanks de 1-3 overwinning van FC Groningen op zijn oude club Ajax bleek dat geen succes. Voor de Trots van het Noorden speelde hij maar zeven officiële wedstrijden. In 1986 keerde Neeskens daarom alweer terug op Amerikaanse bodem, waar hij diens voetbalkunsten vertoonde bij South Florida Sun (1985) en Kansas City Cornets (1985-1986).

Johan Neeskens (New York Cosmos)
Populair als speler van New York Cosmos (Pro Shots / Voetbal International)

Afsluiten in Zwitserland

Neeskens besloot zijn voetbalcarrière af te sluiten in Europa. Tussen 1986 en 1991 was de middenvelder actief op de Zwitserse voetbalvelden, waar hij achtereenvolgens de clubkleuren van FC Löwenbrau (1986-1987), FC Baar (1987-1990) en FC Zug (1990-1991) verdedigde. Neeskens fungeerde bij Baar overigens als speler/trainer.

PeriodeClub
1968-1970RCH
1970-1974Ajax
1974-1979FC Barcelona
1979-1984New York Cosmos
1984-1985FC Groningen
1985South Florida Sun
1985-1986Kansas City Cornets
1986-1987FC Löwenbrau
1987-1990FC Baar
1990-1991FC Zug

Interlandcarrière Johan Neeskens

In het shirt van Ajax groeide Neeskens in no-time uit tot een van de sterkhouders. Dat viel ook op bij bondscoach Frantisek Fadrhonc, die hem in november 1970 al liet debuteren in het Nederlands elftal. De Oranje-debutant kon een 1-0 nederlaag tegen de DDR (Oost-Duitsland) niet voorkomen. Met Neeskens in de gelederen plaatste Oranje zich niet voor het EK van 1972, dat in die tijd maar vier deelnemers telde.

Twee WK-finale’s

Nederland kwalificeerde zich wel het WK van 1974. Met vijf doelpunten liet Neeskens zich gelden op zijn eerste eindronde als Oranje-international. Na een overtreding op Cruijff schoot hij in de WK-finale al snel de 1-0 tegen de touwen middels een snoeiharde strafschop (zijn handelsmerk), maar de oranjehemden wisten deze voorsprong niet vast te houden. Gastheer West-Duitsland trok aan het langste eind dankzij doelpunten van Paul Breitner en Gerd Müller: 1-2.

Een geconcentreerde blik als Oranje-international (Pro Shots)

In 1976 was Nederland aanwezig op het EK. Neeskens ontving in de halve finale een rode kaart tegen Tsjecho-Slowakije, dat na verlenging met 1-3 zegevierde. Willem van Hanegem ontving eveneens een rode kaart. Zij moesten daardoor ook de troostfinale tegen Joegoslavië missen. Nederland greep naast een bronzen medaille door na verlenging met 2-3 te verliezen.

Nederland kwalificeerde zich eveneens voor het WK van 1978. Opnieuw bereikten Neeskens en consorten de finale, maar net als vier jaar eerder bleek het gastland te sterk: 1-3 voor Argentinië (na verlenging). Het betekende de laatste eindronde voor Neeskens, die het EK van 1980 aan zich voorbij moest laten gaan. In november 1981 speelde hij zijn 49ste en laatste interland namens Nederland (zeventien doelpunten).


Trainerscarrière Johan Neeskens

Neeskens zwaaide in 1991 af als voetballer van FC Zug. Het betrof een dubbelrol bij de Zwitserse club, waar hij tot 1993 als hoofdtrainer aan het roer bleef. De Nederlander werkte ook in de daaropvolgende jaren in het alpenland. Neeskens deed ervaring op bij zowel als FC Stäfa (1993-1995) en FC Singen 04 (1995-1996).

Assistent-bondscoach van Nederland

Tussen 1995 en 2000 fungeerde Neeskens als assistent-bondscoach van het Nederlands elftal. In deze rol ondersteunde hij achtereenvolgens Guus Hiddink en Frank Rijkaard. Nederland bereikte in 1998 (WK) en 2000 (EK) de halve finale, maar respectievelijk Brazilië en Italië dwarsboomden de route naar de finale. Op het EK van 1996 werd het team al in de kwartfinale huiswaarts gestuurd.

Hoofdtrainer van NEC

Neeskens bleef na zijn vertrek bij de KNVB werkzaam in Nederland. In 2000 werd de voormalig international aangesteld als hoofdtrainer van NEC. Onder zijn leiding maakte de Nijmeegse club een positieve ontwikkeling door. Waar NEC in het seizoen 2000-2001 nog genoegen moest nemen met een twaalfde plaats in de Eredivisie, daar werd twee jaar later Europees voetbal behaald door als vijfde te eindigen.

NEC maakte weinig indruk op het Europese podium. De manschappen van Neeskens lieten zich al in de tweede ronde van de UEFA Cup verrassen door Cork City, dat na een 0-0 gelijkspel in De Goffert genoeg had aan een 1-0 zege in de return. Met een veertiende plaats viel ook het Eredivisie-seizoen 2003-2004 behoorlijk tegen. Neeskens mocht in de zomer van 2004 nog wel aanblijven, maar in december 2004 viel het doek dan toch na ruim 150 wedstrijden als NEC-trainer.

Nieuwe WK-ervaring

Neeskens fungeerde tot en met het WK van 2006 als assistent-bondscoach van Australië, waar Hiddink de scepter zwaaide. The Socceroos overleefden in Duitsland de groepsfase door achter Brazilië als tweede te eindigen. Ook Italië had een zware kluif aan de Australiërs, maar ondanks een rode kaart trokken zij in blessuretijd aan het langste eind dankzij een discutabele strafschop.

Assistent-trainer in Barcelona

In 2006 keerde Neeskens terug op bekend terrein. Hij werd aangesteld als assistent-trainer van FC Barcelona, waar Frank Rijkaard als hoofdtrainer aan het roer stond. Ondanks de aanwezigheid van menig topspeler, waaronder het Argentijnse talent Lionel Messi, won de Catalaanse topclub in twee jaar tijd maar één prijs: de Supercopa de España.

Johan Neeskens als coach
Neeskens als fanatieke coach (Pro Shots)

Rijkaard nam in 2008 afscheid van FC Barcelona, waar Pep Guardiola hem opvolgde. Neeskens volgde zijn landgenoot in 2009 naar de Turkse topclub Galatasaray. Dit avontuur hield tot oktober 2010 stand. Tussendoor werkte De Nees, zoals zijn bijnaam luidde, als bondscoach van Nederland-B.

Laatste kunstje in Zuid-Afrika

In de zomer van 2011 werd Neeskens aangesteld als hoofdtrainer van het Zuid-Afrikaanse Mamelodi Sundowns. De Nederlander leidde vijftig wedstrijden voor deze club, waar hij op 2 december 2012 werd ontslagen. Onverwachts was de breuk niet. Supporters waren al langer klaar met Neeskens, die zelfs werd bekogeld met stenen en andere voorwerpen. Politieagenten moesten hem in veiligheid brengen.

Na zijn vertrek uit Zuid-Afrika beëindigde Neeskens zijn trainersloopbaan. Hij volgde het voetbal sindsdien op een afstandje. Zijn aandacht ging vooral uit naar zijn oude clubs en de werkgevers van Ricky van Wolfswinkel, die getrouwd is met zijn dochter Bianca Neeskens. Op 6 oktober 2024 werd hij onwel in Algerije, waar hij verbleef voor het project KNVB WorldCoaches. Neeskens overleed op 73-jarige leeftijd.

PeriodeTeamFunctie
1990–1993FC ZugHoofdtrainer
1993–1995FC StäfaHoofdtrainer
1995–1996FC Singen 04Hoofdtrainer
1995–2000NederlandAssistent-bondscoach
2000–2004NECHoofdtrainer
2005–2006AustraliëAssistent-bondscoach
2006–2008FC BarcelonaAssistent-trainer
2008–2009Nederland BBondscoach
2009–2010GalatasarayAssistent-trainer
2011–2012Mamelodi SundownsHoofdtrainer

Laatste update: 7 oktober 2024

Wat kost gokken jou? Stop op tijd | 18+ | loketkansspel.nl | Gokken kan verslavend zijn | Deze boodschap mag niet gedeeld worden met minderjarigen| Algemene voorwaarden zijn van toepassing | #Advertentie